Kivi (Actinidia deliciosa [(A. chev) C.F. liang et AR ferguson) ]'nin yarı odunsu çelikle ve aşıyla çoğaltılması

Abstract

Bu araştırma 1999 yılında K.T.Ü. Orman Fakültesine ait cam serada yürütülmüş olup iki bölümden oluşmaktadır: l. Bölümde, kivinin yarı odunsu çelikle üretiminde IBA dozajlarının, çelik alım zamanının,hormona daldırma süresinin ve çeliklere yapılan işlemlerin kök oluşumuna olan etkisi araştırılmış, kivinin çelikle üretimindeki köklenme zorluğu göz önüne alınıp çözüm aranmıştır. Kış çeliklerinde köklenme oranının daha düşük olması nedeniyle, dünyada kivi üretiminin büyük kısmı yeşil çelikle yapılmaktadır. Yaz budamasında kesilen dal artıklarının değerlendirilmesi ve çiftçi şartlarında fidan üretiminde kullanılması amaçlanmıştır. 2. Bölümün konusunu ise kivinin, yarı odunsu aşı kalemi kullanılarak "Yeşil kalem dilciksiz aşı metoduyla" çoğaltılması oluşturmaktadır. Aşılama materyali olarak 1998 yılında yetiştirilmiş Hayward fidanları kullanılmış, aşı kalemleri vejetasyon dönemi içerisinde bulunan farklı bahçelerden alınmıştır. Kivinin yarı odunsu çelikle üretiminde, en iyi kök oluşumu için çeliklerin temmuz ayı içinde alınması gerektiği, çelik tabanlarının zedelenmesinin köklenmeyi artırmada önemli sayılabilecek bir etki yapmadığı, 4000, 6000, 8000 ppm EBA dozları kullanılarak yapılan denemelerde, 6000 ppm 'lik IBA dozunun en uygun ve ekonomik olduğu, 5 saniye süreyle hormona daldırmanın yeterli olduğu tespit edilmiştir. Yan odunsu sürgünlerle yapılan dilciksiz aşıda en iyi sonuç, % 94.0 tutma oranı ile parafilm ile bağlanan ve sera ortamında şişleme altında tutulan aşılamalardan elde edilmiştir.