Sarıçam, karaçam ve halepçamı'nda tohum büyüklüğü ve ağırlığının çimlenme yüzdesi, fidan boyu ve fidan kalitesine etkisi

Abstract

Ağaçlandırma ve yapay gençleştirme çalışmalarında tohum ve bundan elde edilen fidanın ne kadar önemli olduğu bilinen bir gerçektir. Diri örtünün yoğun olduğu alanlarda boylu, fidan kullanımı, bunun yanında böyle alanlarda kök boğazı çapı kalın olan fidanların kullanılması ağaçlandırma çalışmalarındaki başarıyı artırmaktadır, öte yandan kurak yetişme yerlerindeki ağaçlandır ma çalışmalarında kalın kök boğazı çapına sahip fidanlar daha iyi başarı sağlamaktadır. Fidanlıkta fidanın yetişme süresinin kısaltılması ile de üretim miktarı artacaktır. Bu amaçla Sarıçam, Karaçam ve Halepçamma ait toplam 10 ori jinden elde edilen tohumlar çapları farklı olan eleklerden elenerek büyüklüklerine göre bir sınıflandırmaya tabi tutulmuşlardır. Sarıçam' a ait tohumlar makroskopik olarak büyüklük sınıf larına ayrılmıştır. Her üç çam türüne ait tohumlar iki büyüklük sınıfına ayrılmıştır ve bu tohumlarla çeşitli denemeler kurul muştur. Bu denemelerin temel amacı, tohum büyüklüğünün çimlenme yüzdesi üzerine, fidan boyu ve fidan kalitesine etkili olup olmadığını saptamaktır. Bu tohumlar ile çimlendirme denemeleri kurulmuş ve tohum büyüklüğü ve ağırlığının çimlenme yüzdesi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Sonuçta bu durumun çimlenme yüzdesini etkilemediği anlaşılmıştır. Bundan başka bir bölüm tohumla serada ekim yapılarak (1 + 0) yaşındaki fidanların boyları tesbit edilmiş,, bunun yanında kök boğazı çapı, fidan ağırlığı gibi fidanın kalitesiyle ilgili bir takım özellikler belirlenmiştir. Sonuçta her üç çam türünde de tohum büyüklüğü ve ağırlığının (1+0) yaşında ki fidan boyuna etki ettiği anlaşılmıştır. Kök boğazı çaplanda tohum büyüklüğü ve ağırlığına bağlı olarak daha fazla bulunmuş tur. Fidan ağırlık ölçümlerinde de büyük tohumlar lehine sonuç lar elde edilmiştir. Bütün bu bulgulardan, fidanlıklarda tohumların ekilmeden önce büyüklüklerine göre bir sınıflandırmaya tabi tutularak ekilmesi ile özellikle boylu fidana gerek duyulan yerlerde ve kurak yetişme yerlerinde yapılacak ağaçlandırma çalışmalarında kullanılacak daha kaliteli fidanlar üretilebileceği, ayrıca fidanlarda bir boy kazanca