Avrupa melezi (Larix decidua Mill.) ağacının farklı gövde yüksekliklerinin yongalevhanın kalite özellikleri üzerine etkisi /

Abstract

Bu çalışmada Avrupa Melezi (Larix decidua Mill.) ağacının farklı gövde yüksekliklerinden elde edilen yongalardan üretilen yongalevhaların fiziksel, mekanik ve yüzey özellikleri arasındaki farklılıklar incelenmiştir. Bu doğrultuda Avrupa Melezi (Larix decidua Mill.) ağacının 0-3m, 3-6m, 6-9m, 9-12m ve 12-15m gövde yüksekliklerinden yongalar elde edilmiştir. Gövde yüksekliğinin artmasıyla lif uzunluklarında ve çeper kalınlıklarında azalma, lümen genişliklerinde artma gözlenmiştir. Bununla birlikte selüloz, lignin ve holoselüloz miktarları azalırken, hemiselüloz miktarının arttığı tespit edilmiştir. Yine gövde yüksekliğindeki artışa bağlı olarak %1'lik NaOH çözünürlüğünün, sıcak su çözünürlüğünün, soğuk su ve alkol-benzen çözünürlüğün azaldığı ve pH değerinin düştüğü görülmüştür. Levhaların mekanik, fiziksel ve yüzey özelliklerinin belirlenmesinde önemli rolü olan oduna ait bu anatomik ve kimyasal özelliklerin gövde yüksekliğinin artışına bağlı olarak değişimi yongalevhaların mekanik fiziksel ve yüzey özelliklerini olumsuz yönde etkilemiştir. Gövde yüksekliğindeki artış ile rutubet ve özgül ağırlık değerlerinde belirgin bir değişim olmazken kalınlığına şişme ve su alma oranında artış olduğu ve eğilme direnci, eğilmede elastikiyet modülü ile yüzeye dik çekme direnci değerlerinin düştüğü tespit edilmiştir. Ayrıca gövde yüksekliğinin artması ile temas açısı değerlerinin ve yüzey pürüzlülüğünün yükseldiği görülmüştür. En iyi fiziksel (kalınlık artışı oranı, su alma oranı), mekanik (eğilme direnci, eğilmede elastikiyet modülü, yüzeye dik çekme direnci) ve yüzey (yüzey pürüzlülüğü ve temas açısı) özellikleri 0-3m gövde yüksekliğinden alınan yongalardan üretilen yongalevhalarda elde edilmiştir. 0-3m ve 3-6m gövde yüksekliğinden elde edilen yongalardan üretilen yongalevhaların genel kullanım, iç mekan uygulamalarında, kuru şartlarda yük taşıyıcı olarak ve nemli şartlarda yük taşıyıcı olmadan kullanım için öngörülen şartları taşıdığı belirlenmiştir.