İç mekan tasarım modelinde malzemenin yeri ve seçim kriterleri

Abstract

Her tasarlama eylemi, kendisine ait bir geçmişe ve sürece sahiptir. Tasarımcının, tasarımı düşlerken uyguladığı tasarlama süreci, yarım yüzyıldan uzun süredir birçok bilim adamının gündemindedir. Bu çalışma, "tasarlama süreci, gerçekleştiği alanın içeriğine göre çeşitlilik gösterir ve belirli bir disiplin adı altında ele alınabilir" temel varsayımından hareketle iç mekan tasarım sürecine odaklanmakta olup, birincil olarak iç mekan tasarım sürecine hizmet edecek bir model önerisinin oluşturulmasını, ikincil olarak ise oluşturulan iç mekan tasarım süreci model önerisin de malzemenin yeri ve temel seçim kriterlerinin irdelenmesini amaçlamaktadır. Bu doğrultuda kuramcı Alexander'ın (1977) "örüntü" modeli üzerinde durularak, deneyimli tasarımcıların deneyimleri ile iç mekan tasarım sürecinde izlenen zihinsel adımlar örüntü kavramı ile cevaplanarak ortaya konmaktadır. Önerilen model ile iç mekan tasarım sürecinde izlenen yolu ve bu yolda malzemenin yerini açıklamaya yardımcı çıkarımlar yapmak hedeflenmektedir. Birinci bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı, yöntemi ve kuramsal çerçevesi ortaya konmuştur. Kuramsal çerçevede tezin amacı doğrultusunda "tasarım" ve "malzeme" konuları öncelikli olarak kavramsal yönleriyle tanımlanmıştır. İkinci bölümde ise, literatürde ön plana çıkmış deneyimli tasarımcılardan oluşan örneklem grubunun belirlenmesi, kullanılan görüşme tekniğinin tanıtımı, görüşme sorularının hazırlanması ve örüntü model kurgusuna yönelik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Daha sonra görüşmelere bağlı olarak iç mekan tasarım süreci modelinin geliştirilmesi ve malzemenin süreçteki yeri tespit edilmeye çalışılmış, genel olarak iç mekan tasarımında malzeme seçimini etkileyen temel kriterler belirlenmiştir. Son bölümünde ise elde edilen bulgular ve veriler ışığında sonuçlar ortaya konmuştur. Çalışmanın, tasarım araştırmaları içindeki yeri ve gelecekte yapılacak tasarım araştırmalarına ilişkin öneriler tartışılmıştır.