Tasarım eğitiminde farkındalık ve yaratıcılık gelişimine yönelik bir öneri

Abstract

Bu çalışma, tasarım eğitiminde gözün giderek artan egemenliğine karşı durarak, görmenin diğer duyularla bütünleşmesine imkan sağlayacak olan çok duyulu farkındalık eğitimi önerisi ile tasarım öğrencilerinin yaratıcılıklarını arttırmayı hedeflemektedir. Bu eğitim önerisi çeşitli atölyeler aracılığıyla bireylerin tasarımın soyut yapısı ile ilk kez karşılaştıkları 1.sınıf tasarım eğitimi sürecinde, algılamanın sadece görme odaklı bir yapıda olmadığının duyumsal algılama sürecinin diğer tüm duyularla bütünleşik bir yapıda olduğu öğretilmelidir. Tasarlama eğitiminin görme dışındaki diğer duyuların da dahil edilerek öğretilmesi gerekliliği düşüncesinden hareketle, duyuların içselleştirilebilmesi, öğrencilerin ilk kez karşılaştıkları tasarım sürecine adapte olabilmeleri ve kişisel potansiyellerinin farkına varmaları adına bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu tez duyumsal sürecin çok duyulu bir bütün olduğunun ifadesi niteliğinde oluşu ve duyuların içselleştirilerek yaratıcı düşünceye katkı sağlayacağı düşüncesinden hareketle tasarım eğitimine yeni bir bakış açısı sunacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda, genel bilgilerde çalışmanın kuramsal çerçevesi oluşturularak sırasıyla yaratıcı düşünce ve yaratıcılık olgusuna kuramsal yaklaşımlar, psikoloji yaklaşımları ve yaratıcılık ilişkisi, tasarım eğitimi, farkındalık ve duyumsama ana başlıkları ile açıklanmıştır. Yapılan çalışmalarda sorunun belirlenmesi, çalışmanın amacı, varsayımları, yöntemi sorgulanarak ortaya konulmuştur. Çalışmanın bulgular bölümü, Torrance Yaratıcı Düşünce Testlerine, kavrama dayalı form tasarımına, çok duyulu farkındalık atölyelerine ve ankete ilişkin bulgular olmak üzere 4 bölümde ele alınmıştır. Çalışmanın irdeleme bölümü ise bulgulara ait irdelemeler, çalışmanın beşinci bölümü ise, öğrencilerin yaratıcılıklarında gerçekleşen değişimlere, çok duyulu farkındalık atölyelerine, kavrama dayalı form tasarımına, ankete ve genel değerlendirmelere ilişkin sonuçlardan oluşmaktadır. Çalışmanın son bölümünde ise yapılan çalışmalar ve elde edilen sonuçlar ışığında gelecek çalışmalar için öneriler yer almaktadır