Okullarda esneklik stratejilerinin belirlenmesi üzerine bir yöntem önerisi

Abstract

Okullar çocukların yaşamlarının önemli ve uzun bölümünü geçirdikleri yerlerdir. Süreç içerisinde okul yapılarının değişebilir nitelikte olması gerekliliği esneklik kavramını gündeme getirmiştir. Bu mekanların değişebilir olması çocuk gelişimi ve eğitsel faaliyetler üzerinde olumlu etkiler yaratmaktadır. Bu çalışmada tarihsel süreçte birçok alanda ortaya çıkmış olan esneklik kavramının tanımlanması ve okul yapısında ele alınması hedeflenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde; çalışmanın amaç ve kapsamı, eğitim ve eğitim felsefeleri, çocuk gelişimi ve mekan ilişkisi, okul yapılarında mekânsal organizasyon kavramları ele alınmıştır. İkinci bölümde esneklik kavramı ile ilgili tanımlamalar ve yaklaşımlar, okul tasarımlarında esneklik gereksinimi ve tarihsel süreçte Türkiye' de ve gelişmiş ülkelerde okul yapılarında esneklik kavramı ele alınmıştır. Bu çalışmalardan elde edilen bilgiler sonucunda okullarda esneklik sağlama stratejileri belirlenmiş ve bina, mekan ve donatı ölçeğinde esneklik analizine ilişkin tablolar oluşturulmuştur. Oluşturulan bu tablolarda literatüre geçmiş ve esneklik konusunda başarılı olan okullardan örnekler seçilerek analiz edilmiştir. Sonuç bölümünde literatür araştırması ve analizlerden elde edilen bilgiler sonucunda esnek mekanların fiziksel çevredeki önemi vurgulanmış, belirlenen esneklik stratejileri doğrultusunda bina, mekan ve donatı düzeyinde esneklik önerilerinde bulunulmuştur. Özetle çalışmanın kuramsal ve tasarıma yönelik iki amaçlı bir çalışma olması hedeflenmiştir. Çalışmanın kuramsal amacı, insanoğlunun varoluşundan beri fiziksel ve sosyal boyutta, soyut ya da somut biçimde var olan esneklik kavramına kuramsal bir boyut kazandırmaktır. Tasarıma yönelik amacı ise var olan ve yeni yapılacak okul tasarımlarına veri olabilecek düzeyde bina, mekan ve donatı ölçeğinde esneklik stratejilerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma hazırlamaktır.