Pritzker mimarlık ödülleri aracılığıyla mimarlığın önceliklerinin irdelenmesi

Abstract

Mimarlık, sonuç ürün kapsamında somut bir gerçeklik olsa da soyut düzlemde kavramlarla ifade edilmeye çalışılan bir olgu olmuştur. Vitruvius'tan günümüze, mimarlığı kavramlar üzerinden yorumlamak özellikle mimarlığın teorisyenleri tarafından sıkça başvuralan bir yoldur. Bu çalışma kapsamında da mimarlığın öncelikleri bir ödül aracılığı ile analiz edilmek istenmiştir. Seçilen ödül 'Pritzker Mimarlık Ödülü' olup dünya çapında 1979 yılından bugüne kesintisiz olarak verilmektedir. Pritzker Mimarlık Ödülü'nün seçilme gerekçesi tez kapsamında ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Mimarlığı okumanın, yorumlamanın yollarından bir tanesi de mimarlık teorisyenlerinin sıkça başvurduğu yollardan biri olan mimarlık kavramlarını anlamak ve tartışmak olarak düşünülmektedir. Bu tezin amacı da; bu bağlamda Pritzker Ödüllerinin gerekçelerini anlamak ve buradan elde edilen veriler bağlamında mimarlığı yeniden okumak, öne çıkan kavramlar üzerinden tartışmak olmuştur. Ödülün jüri raporları, bir araştırma malzemesi olarak düşünülmüş ve raporlar taranarak gerekçeler sınıflanmaya çalışılmıştır. Jüri raporlarının analizinde nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan 'içerik analizi' kullanılmıştır. Bu bağlamda çalışma; Genel Bilgiler, Yapılan Çalışmalar, Bulgular ve İrdeleme, Sonuçlar olmak üzere dört başlıkta toplanmıştır. Bulgular ve İrdeleme bölümünde analiz edilen gerekçeler, kavramlara dönüştürülmüş, ödülün verilme gerekçeleri bu mantık çerçevesinde tartışılmıştır. Sonuçlar bölümünde ise; tüm bu tartışmalardan elde edilen bilgiler mimarlığın öncelikleri bağlamında yorumlanmıştır.