Anıtsal yığma yapılarda karşılaşılan bozulmalara yönelik uygulanan müdahale tekniklerinin Anadolu Selçuklu kapalı avlulu medrese örnekleri üzerinden değerlendirilmesi

Abstract

Günümüz eğitim sisteminin temellerinin atılmasında ve eğitim kurumlarının şekillenmesinde önemli rol oynayan medreseler, Anadolu coğrafyasında en önemli örneklerini Anadolu Selçuklu Devleti döneminde vermiştir. Bu medreseler içerisinde kapalı avlulu medrese tipi, oldukça önemli bir yere sahiptir. Günümüzdeki İran ve yakın coğrafyasında gelişen mimari üslubun yerel malzemeler ile harmanlandığı ve pek çok kültürel öge ile birleştirildiği özgün örnekler olan kapalı avlulu medreseler, çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Tarihi yapıların korunmasına yönelik yapılan restorasyon uygulamalarında karşılaşılan sorunlar, uygulama öncesi ve sonrasındaki aksaklıkların tespit edilmesi ve uygulanan tekniğin sorunun çözümü için ne kadar faydalı olduğu çalışma alanı üzerinden sorgulanmıştır. Çalışma kapsamında birinci bölümde, çalışmanın amacı ve yöntemi, koruma kavramı ve süreçleri anlatılmıştır. Bu bölüm içerisinde, rölöve analizleri aşamasında tespit edilen hasar türleri ve restorasyon aşamasında bu hasarların onarımında kullanılan restorasyon teknikleri açıklanmıştır. Çalışma alanına dair kısa tarihçe verilerek, yine bu kısım içerisinde medrese mimarisinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde, çalışma alanı olarak seçilen örnek yapıların, elde edilen rölöve analiz raporları ve restorasyon raporları, günümüz durumları ile karşılaştırılarak tablolara dökülmüştür. Üçüncü bölümde, hazırlanan bütün tabloların, irdelemeleri yapılarak bulgulara ulaşılmıştır. Bu bulgular restorasyon teknikleri bağlamında değerlendirilmiş, projelerin hazırlanması, uygulaması ve uygulama sonrasında yapılan hatalar, yaşanan aksaklıklar ve eksiklikler tespit edilmiştir. Dördüncü bölümde ise, yapılan irdelemeler sonucunda ulaşılan ortak sorun ve aksaklıklara değinilerek, sorunların giderilmesi için öneriler verilmeye çalışılmıştır.