Gürcistan geleneksel mestia evlerinin genel mimari özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Mimari açıdan önemli bir geçmişe sahip Gürcistan'ın yukarı Svaneti Bölgesinde bulunan Mestia şehri tarihi eserler bakımından çok zengindir. Mestia'nın geleneksel mimarisi yöre insanının doğa koşullarına ve topografyaya karşı bölgeye has malzemeler kullanılarak oluşturulmuş bir yapılaşmadır. Bu mimarinin oluşmasında halkın yaşam biçimi, gelenek ve görenekleri, iklim şartları, korunma ve savunma ihtiyaçları etkili olmuştur. Geleneksel Mestia evleri; Gürcistan sivil mimarisinin karakteristik unsurlarını ve geleneksel yaşam biçimini günümüze taşıyan yapılardır. Bu tez çalışmasında Güscistan Svaneti bölgesi geleneksel konut mimarisi içinde Mestiada bulunan Svan evi ve kuleleri incelenmiştir. Yörenin ustaları tarafından, yörede bulunan malzemelerden, geleneksel yapım teknikleriyle oluşturulan yapılar, pragmatik bir şekilde o yörenin geleneksel konut mimarisini oluşturmaktadır.Yapılan incelemeler sonucunda, geleneksel Mestia konut mimarisinin içerisinde Svan evi ve kulelerinin belirli bir tipolojisinin olduğu ve ortak plan şeması, yapım tekniği ve malzeme özellikleri barındırdıkları gözlenmiştir. Svan evleri ve kulelerinin günümüzdeki durumlarıyla ilgili detaylı bilgi verilmeye çalışılmıştır. Mestia şehrinin tarihi dokusu büyük ölçüde korunarak; tüm mimari bileşen ve elemanları ile günümüze kadar gelmiştir. Mestia bölgesinin en dikkat çekici mimari örnekleri olan evleri ve kuleleri 9.y.y ve 12.y.y tarihleri arasında yer almış ve büyük çoğunluğu günümüze kadar gelmiştir.Mestia evleri ve kulelerine ilişkin nitelikli ve kapsamlı bir çalışmaya rastlanmamaktadır. Bu nitelikli ve son derece özgün yapıların,, mimari özellikleri ve fiziksel yapılarına ilişkin tespit çalışmalarının olmadığı görülmüştür. Bu bağlamda bu sorunun giderilmesine ilişkin çalışma amaçlanmaktadır. Bu çalışmada; Mestia'ya özgün bir kültüre sahip olan onun yansımalarını içeren bir yerleşke tespit edilmesi ve Mestia evleri ve kulelerinin mimari özelliklerinin tanıtılması amaçlanmaktadır.