Dini mekanlarda yapıbozumcu bir okuma: Kral Faysal Cami

Abstract

Bu çalışmanın amacı yapıbozum felsefesinin mimarlık disiplini bağlamında irdelenmesidir. Yapıbozumun İslam mimarisinde ve cami mimarisi özelinde uygulanabileceğini gösteren bu çalışma, mimarlığın evrimsel sürecinde yaratıcı hamlelerin ortaya konmasında yapıbozumun zaten mevcut olduğunu açıkça kanıtlamaktadır. Anlam ve anlamın imkanı problemlerine taşınabilen yapıbozum stratejisi, Derrida'nın kavramları vasıtasıyla ifade bulur. Mevcut kavramların cami mimarisinde neler olabileceğinin belirlenmesi ile cami özelinde yapılan bu çalışma, tipolojide yaratılan farka işaret ederek, genel olarak gerek mimaride gerekse İslam mimarisinde yeni bir gündem oluşturmayı hedeflemektedir. Esasında Derrida ve yapıbozum felsefesinin sorgulama mantığı, aynı anda mimarinin geleneksel yapısının ve kavramlarının yeniden okunması veya sorgulanmasını kolaylaştırmaktadır. Yukarıda belirlenen amaçlar doğrultusunda çalışma; Genel Bilgiler, Yapılan Çalışmalar, Bulgular ve İrdeleme, Tartışma, Sonuçlar ve Öneriler olmak üzere beş başlıkta toplanmıştır. Genel Bilgiler bölümünde, çalışmanın amacı, kapsamı, yöntemi ve mimarlık disiplini bağlamında problemin nasıl ortaya koyulacağı belirlenmiş; Yapılan Çalışmalar bölümünde, yapıbozum felsefesi ve ilgili disiplinlerle olan bağlantılar, seçilen Derrida kavramları üzerinden ve Kral Faysal Cami örneği özelinde irdelenmiştir. Bulgular ve İrdeleme bölümünde, cami analizinin kavram başlıkları altında ulaşılan kısa sonuçlar aktarılmıştır. Tartışma bölümünde, elde edilen bulguların nasıl değerlendirildiği ve araştırma kapsamında nasıl şekillendiği üzerinde durulmuştur. Sonuçlar bölümünde, yapılan analiz ve bulgulara ait özet bilgiler verilmiş; Öneriler bölümünde, gelecekte çalışmanın genişleyebileceği kapsam konusunda düşünceler betimlenmiştir.