Yüzey kaplama malzemelerinin iç mekan algısına anlamsal boyutta etkisi üzerine deneysel çalışma

Abstract

Günümüz insanı, günlük yaşamında çeşitli nedenlerle zamanının büyük bir bölümünü iç mekanlarda geçirir. O nedenle kişilerin bu iç mekanlarda rahat, huzur, güven... vb. gibi pozitif duygular hissetmeleri gerekliliği vardır. Bu çalışmada, günümüzde her malzemenin (yüzey kaplama malzemesi) her türlü işlevsellik taşıyan mekanda kullanılabiliyor olmasının kullanıcılar açısından olumsuzluklar taşıdığı, bu tür yaklaşımlarla oluşturulan iç mekanların kullanıcılarına işlevsel ve özellikle anlamsal yönden negatif çağrışımlar yaratacağına dikkat çekilmiş, mimari çevrede gözlenen bu uyumsuzluğun gündeme getirilmesi, bilimsel bir ortamda tartışılması ve bulguların genel geçerliliğinin sağlanması amacıyla bu araştırma kapsamında soran katılımlı bir deney aracılığıyla irdelenerek bilimsel bir temele oturtulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın kuramsal kısmında öncelikle genel bir girişten sonra sorunun kapsamı ve sınırlan belirlenmiş, ayrıca çalışmanın amacı açıkça belirtilmiştir. Daha sonra algılama konusu ve buna bağlı olarak iç mekan algılaması üzerinde durulmuş, iç mekan algılamasında, yüzeyin niteliğini oluşturan doku, renk ve ışığın, işlevsel ve anlamsal boyutunun yüzey ve mekan algılamasındaki yeri ve önemi geniş bir çerçevede ele alınmıştır. Çalışmanın uygulama kısmında düzenlenen katılımlı deneyin sonucunda yüzey kaplama malzemelerinin anlamının, mekanın işlevine göre değiştiği ve kullanıcılar tarafından her türlü işlevselliğe sahip mekanlarda aynı derecede olumlu karşılanmadığı görülmüştür. Ayrıca algılamada kullanıcı ve mimar farklılaşmasının olduğu ve bu farkın mimari eğitim faktöründen kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. Bulgular, irdelemeler ve sonuçlardan sonra konu hakkında eğitimde ve uygulamada neler yapılabileceği belirtilerek, konuya ilgi duyan araştırmacılar için, yapılabilecek araştırmalar düzeyinde öneriler getirilmiştir.