Espiye (Giresun) sülfürlü madenlerinin asidik maden drenaj oluşturma potansiyellerinin ve çevresel etkilerinin mineralojik, jeokimyasal ve jeomikrobiyolojik yöntemlerle belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada; Espiye (Giresun) eski maden işletmelerinin (Karaerik, Karılar, Ağalık, Lahanos, Killik ve Kızılkaya) çevrelerinde mineralojik, jeokimyasal ve jeomikrobiyolojik çalışmalar yapılmış, potansiyel asit maden drenaj alanları ve bunların çevresel etkileri saptanmıştır. Madenlerin yakın çevrelerindeki su örneklerinde en yüksek kirlilik düzeyi Fe ve Al'da belirlenmiştir ve mineral fazları Fe içeren götit, hematit, maghemit, manyetit, schwertmannit, jarosit ve ferrihidrit ile Al içeren alunit, basaluminit, gibsit, diyaspor ve kalkoalumit ile temsil edilmektedir. Su örneklerindeki kirlilik düzeyine göre madenler Karaerik> Karılar> Ağalık> Lahanos> Kızılkaya>Killik şeklinde sıralanmaktadır. Dere kumlarında en fazla zenginleşen elementin bakır olup, onu Hg, Mo, As, Pb ve Zn'un takip ettiği belirlenmiştir. Ayrıca Au ve Ag'ün Karaerik, Karılar, Ağalık, Killik ve Kızılkaya madenleri çevrelerinde son derece yüksek zenginleşme gösteren değerli metaller olduğu saptanmıştır. Dere kumlarındaki ağır metal düzeylerine göre madenlerin kirlilik düzeyleri Killik>Karaerik>Karılar>Kızılkaya>Ağalık> Lahanos olarak sıralanmıştır. Karaerik madeni yakın çevrelerindeki toprak örtüsü ise ağır metaller açısından önemli derecede kirlenmiştir. Çevresel kirliliği en yüksek olduğu belirlenen Karaerik madeninde Leptospirillum ferrooksidans, Acidithiobacillus ferrivorans, Ferrovum myxofaciens, Acidithiobacillus thiooxidans, Acidocella facilis, Acidocella aluminiidurans, Acidiphilium multivorum ve Acidiphilim cryptum gibi asidofillik bakterilerin demir ve sülfür döngüsünde rol oynadığı belirlenmiştir.