Oksitlenmiş refrakter Au/Ag cevherlerinin siyanürlenmesinde öğütme ve alkali işlemin etkisi

Abstract

Niğde–Ulukışla/Bolkardağ Au/Ag (8,6 gr/t Au ve 176 gr/t Ag) cevheri; kalsit, barit, kuvars ve kil mineralleri ve çoğunlukla limonit, götit, serüzit, smitsonit, hidrozinkit, hemimorfit ve jarosit minerallerini içeren oksitlenmiş bir cevherdir. Direkt siyanürleme ile yaklaşık %30 Ag ve %50 Au kazanımlarına ulaşılabilmesi nedeniyle refrakter olarak tanımlanmıştır. Mineralojik incelemeler altının nabit ve elektrum şeklinde küçük boyutlarda (<24 µm) çoğunlukla Fe–oksit mineralleri ile birlikte bulunduğunu, gümüşün ise elektrum, akantit–arjantit (Ag2S) minerali ve beudantit (PbFe3(AsO4)(SO4)(OH)6) gibi jarosit mineralleri içerisinde bulunduğunu göstermiştir. Çalışma kapsamında CaO, NaOH ve KOH alkalilerinin siyanürleme öncesinde kullanılabilirliği sürekli ve kesikli testler yapılarak detaylı olarak araştırılmıştır. Sonuç olarak; Au/Ag siyanürleme verimlerinin alkali ön işlemin sıcaklığı, süresi ve konsantrasyonu ile doğru orantılı olarak arttığı belirlenmiştir. Genel olarak CaO ile yapılan ön işlemlerde Au için %90 ve Ag için %80 siyanürleme verimlerine ulaşılabilirken, NaOH ve KOH ile birbirine benzer ve daha yüksek kazanımların (%97 Au ve %93 Ag) elde edilebildiği görülmüştür. Ag verimlerindeki bu iyileşmenin cevher içerisinde bulunan Ag–jarosit minerallerinin bozunmaları sebebi ile olduğu tespit edilmiştir. Öğütme tane boyutu ve siyanürleme şartlarının değişimi ile kazanımlarda önemli değişimlerin olmadığı belirlenmiştir. Siyanür tüketimlerinin tüm alkaliler için en fazla yaklaşık 100 kg/ton cevher olarak gerçekleştiği ve siyanür konsantrasyonu ile doğru orantılı olarak arttığı izlenmiştir. Bulgular oksidasyon geçirmiş refrakter Au/Ag cevherlerinde alkali ön işlemin siyanürleme öncesinde başarıyla kullanılabileceğini göstermektedir.