Cankurtaran ve Salmankaş Tünellerindeki Kayaçların Delinebilirlik, Aşındırıcılık, Mekanik ve Petrografik Özelliklerinin Araştırılması, Net Delme Hızı ve Bit Tüketimi ile İlişkilendirilmesi

Abstract

Bu çalışma Cankurtaran ve Salmankaş Tünellerinden arazi ve laboratuvar çalışması olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Arazi çalışmalarından 28 farklı kazı aynasında L ve N tipi Schmidt çekici ölçümleri alınmış ve kazı aynalarındaki jeoteknik birimlere ait RMR sınıflama sistemi hesaplanmıştır. Delici Jumbo makinaları üzerinde ilk defa pensampermetre ile akım zaman değişimleri incelenmiş ve 20 farklı kazı aynasına ait spesifik enerji (kWh/m3) ve net kazı hızları (m3/h) değerleri hesaplanmıştır. Delici bit ömürlerini belirlemek için Atlas Copco Rocket-Boomer-282, Sandvik DD320 ve Tamrock AXERA6 Jumbo makinaları üzerinde 84 farklı kazı aynasında 25 balistik, 2 yarı balistik ve 6 kübik bit üzere toplam 33 bit ömrü ölçülmüştür. Bitler üzerinde görülen aşınma şekilleri incelenmiştir. Literatürde görülen bit aşınma şekillerinden farklı olarak bit'in matkaptan kırılması ve gövdenin ortadan yarılması olarak iki farklı aşınma şekli belirlenmiştir. Laboratuvar çalışmaları için Cankurtaranda Tünelinde 33 ve Salmankaş Tünelinde 10 olmak üzere toplam 43 farklı kazı aynasından numune alınmıştır. Tünellerden alınan kayaçların delinebilirlik, aşındırıcılık, mineralojik petrografik ve fiziko- mekanik özellikleri incelenmiştir. Kayaçlara ait ince kesitlerden eşdeğer kuvars içerikleri (EQU) belirlenmiştir. Sonuç olarak elde edilen verilerin korelasyon analizleri yapılmış ve sonuçlar istatiksel olarak değerlendirilmiştir.