Atık kesici uçlardan oksitleyici asit liçi ile metallerin geri kazanımı

Abstract

Mermer blokların kesilmesinde çeşitli testereler kullanılmaktadır. Yaygın olarak kullanılanlardan birisi dairesel testerelerdir. Elmas soketler mermer ve diğer doğal taşların kesme işleminde kullanılan kesici uç takımlardır. Mermer ve granit gibi doğal taşların kesiminde kullanılan elmas soketler değişik metaller kullanılarak toz metalurjisi tekniği ile üretilmektedir. Bu tez çalışmasında madencilik sektöründe kullanılan ve atıl duruma gelmiş kesici uçlardan metallerin (Ag, Co, Cu) farklı reaktif sistemlerinde (HNO3, H2SO4-NaNO3, NH4OH) liçi ile geri kazanımı olanakları araştırılmıştır. Yapılan nitrik asit liçi çalışmalarında, kobalt ve demirin hızlı şekilde çözündüğü bakır ve gümüşün ise liç koşullarına da bağlı olarak daha uzun sürelerde çözündüğü görülmüştür. Elde edilen deneysel sonuçlar gümüşün çözünürlüğünün bakıra göre daha düşük olduğunu göstermiştir. Bakır ve gümüşün daha yüksek oranda çözünmesi için daha kuvvetli bir oksitleyici ortamın gerekli olduğu belirlenmiştir. Oksitleyici olarak sodyum nitratın kullanıldığı (NaNO3) H2SO4-NaNO3 liçinde nitrik asit liçi ile benzer sonuçlara ulaşılmıştır. Amonyak liçi testlerinde çalışılan parametrelerin metallerin kazanımına ayırt edici bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Elde edilen sonuçlar, uygun liç parametreleri seçilerek atık kesici uçlardan metallerin geri kazanılabileceğini göstermiştir.