Tekrarlı yüklemenin tefrit kayacının dayanımı üzerindeki etkisi

Abstract

Bu tez çalışmasında ticari adı Trabzon taşı olan kayacın tekrarlı yükleme koşulları altında yenilme davranışı irdelenmiştir. Çalışmada yük, frekans ve tekrar sayısı olarak üç farklı değişkenin kayacın dayanımı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Her değişken için deney grupları oluşturulmuş ve oluşturulan bu gruplarda yalnızca bir parametre değişken olarak kullanılmıştır. Kayacın suya doygun hali için de benzer çalışmalar gerçekleştirilmiş ve iki durum karşılaştırılarak suyun kayacın yorulma koşullarında yenilme davranışı üzerindeki etkisi de araştırılmıştır. Çalışmalara ek olarak tekrarlı yükleme deneyleri uygulandıktan sonra numunelerden kesitler alınarak SEM analizleri yapılmış ve alınan görüntüler ile kayacın yorulma davranışı ve yorulma mekanizması yorumlanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda artan yük ve azalan frekansla kayacın tek eksenli basınç dayanımının azaldığı tespit edilmiştir. Ayrıca tekrar sayısındaki artışın kayacın dayanımının azalmasına neden olduğu belirlenmiştir. Doygun durumdaki kayaçlara uygulanan tekrarlı yüklemeler sonucunda ise suyun kayacın dayanımını azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Doygun durumdaki kayaçlar üzerinde gerçekleştirilen çalışmalarda parametrik değişimlerle dayanım arasında anlamlı bir ilişki belirlenememiştir.