Taşönü (Trabzon-Araklı) kalker ocağındaki şevlerin duraylılık açısından incelenmesi

Abstract

Taşönü kalker ocağı (Trabzon-Araklı) Geç Kampaniyen-Paleosen yaşlı Kireçhane Formasyonuna ait değişik fasiyesteki kireçtaşlarında açılmıştır. Bu çalışmada, kalker ocağında heyelan sahasının güneyinde açılmakta olan kaya şevlerinin (üretim sahasında) duraylılığı şev duraylılığı olasılık sınıflandırma sistemi (SSPC) ile incelenmiştir. Ayrıca şevler kinematik analizler ve limit denge analizleri ile değerlendirilerek optimum basamak tasarımı yapılmıştır. Heyelan sahasından iki adet şev seçilerek değerlendirmeye tabi tutulmuştur.Üretim sahasındaki şevlerde SSPC sistemine göre kayma ve devrilme gibi yönelime bağımlı yenilme beklenmezken, yönelimden bağımsız duraylılık değerlendirmesinde artan şev açısı ve yüksekliğiyle birlikte küçük ölçekte duraysızlıklar olabileceği belirlenmiştir.Kinematik ve limit denge analizler hem üretim hem de heyelan sahası için gerçekleştirilmiştir. Kinematik ve limit denge analizlerine göre üretim sahasındaki şevler duraylı, heyelan sahasındaki şevler duraysızdır.Limit denge analizlerinden, güvenli bir şev tasarımı için patlatma kaynaklı açığa çıkacak ivme büyüklüğünün 0.1 g ve daha düşük değerde olması gerektiği anlaşılmıştır. Üretim sahasında emniyetli bir çalışmanın sürdürülebilmesi için çalışma anında basamak şev açısının 75o, genel şev açısının 40o, basamak genişliği ve yüksekliğinin 8 m olması gerektiği saptanmıştır.