Buğday (Triticum aestivum) saplarından çeşitli yöntemlerle elde edilen hamurların ağartılma karakteristiklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada hammadde olarak orman kaynaklarına bağımlı olmayan tarımsal atıklardan buğday sapı kullanılmıştır. Kağıt hamuru üretimi için Soda-Oksijen (SO), Soda (S), Soda-AQ (S-AQ), Alkali-Sülfit (AS) ve Alkali-Sülfit-AQ (AS-AQ) olmak üzere beş farklı pişirme yöntemi seçilmiştir. Pişirme yöntemlerinin her biri için yazı-baskı kağıdı üretimine uygun olacak şekilde düşük kappa numaralı ve yüksek verim ve viskozite değerlerine sahip hamurlar elde etmek üzere optimizasyon yapılmıştır. Hamurların ağartılmasında, oksijen bazlı reaktiflerin oluşturduğu TCF ağartma yöntemi kullanılmış ve ?AOPaQPPa? ağartma dizininin her kademesi optimize edilmiştir. TCF ağartması ile hamurların özelliklerinde görülen değişimleri karşılaştırabilmek için hamurlar referans olarak ?DEDED? kademelerinden oluşan bir ECF ağartma dizini ile de ağartılmıştır. Klordioksidin seçici özelliğinden dolayı ECF ağartması, TCF ağartmasına göre daha başarılı olmuştur. Genel anlamda SO hamuru diğer hamurlara göre gerek delignifikasyon performansı gerek de karbonhidrat degredasyonu açısından en dirençli hamur türü olmuştur. S ve S-AQ hamurları delignifikasyon açısından, AS ve AS-AQ hamurları ise parlaklık açısından diğer hamurlara göre daha olumlu sonuçlar göstermiştir. Diğer hamurlara oranla en yüksek delignifikasyon S-AQ hamuru ile sağlanmıştır. Ayrıca buğday sapının yapısından kaynaklanan yüksek orandaki hemiselüloz, TCF ağartmasında kullanılan ağartıcılara karşı selüloz yapılarını daha iyi korumuş, hamur viskozitesinde oluşan kayıplar azalmıştır. Parlaklık değerleri açısından SO hamuru en düşük, AS-AQ hamuru ise başlangıçta olduğu gibi en yüksek parlaklığa sahip olmuştur.