Kraft yöntemi ile karaçam (Pinus nigra Subsp. Pallasiana) yongalarının pişirilmesinde kullanılan farklı deneme desenleri yardımıyla elde edilen regresyon modellerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada; Anadolu Karaçamı odunlarından kraft pişirmesi yöntemi ile elde edilen kağıt hamurlan ve deneme kağıtlarına ait bir kısım kimyasal ve fiziksel sonuç değerleri kullanılarak, faktöriyel deneme deseni ve merkezi bütünleşik deneme deseni yöntemleri ile tasarlanmış pişirme programlan sonucunda elde edilen matematiksel eşitliklerin karşılaştırmalan yapılmıştır. Bu amaçla sülfidite oram, H-faktörü ve aktif alkali oranlannın üçerli alt düzeyde kullanılması ile faktöriyel olarak ortaya çıkan 27 adet pişirme ve daha sonradan üç alt düzeyli dövme devir sayısının işleme katılması ile oluşan 81 adet deneme kağıdı örnekleri deneysel hatalan da hesaplayabilmek için çift tekrarlı olarak yapılmış ve elde edilen sonuç değişkenleri ile bağımsız pişirme değişkenleri arasındaki ikinci dereceden polinomial eşitlikler türetilmiştir.Merkezi bütünleşik deneme deseni yöntemini kullanarak 27 adet pişirmenin 15' i ve 81 adet denemenin ise 25 adeti belirlenerek bunlara ait regresyonel eşitlikler de elde edilmiştir. Gerek faktöriyel ve gerekse de merkezi bütünleşik deneme deseni kullanılarak elde edilen eşitlikler çeşitli yönlerden karşılaştuılmıştır. Sonuçta; kağıt hamuru özelliklerine ait kappa numarası, viskozite, toplam verim, elenmiş verim, holoselüloz içeriği ve alfa-selüloz içeriklerinin tanımlanmasında kullanılan eşitlikler açısından merkezi bütünleşik deneme deseninin yeterli sonuçlar verdiği, yalnız kağıt özelliklerinden kopma uzunluğu, patlama indisi ve gerilme değerlerinde bu yöntem kullanılarak elde edilen modellerin tahmin yeteneklerinin azaldığı görülmüştür. Aynca; faktöriyel deneme desenine göre, Anadolu Karaçamı' nın kraft yöntemi kullanılarak pişirilmesinde optimum hamur ve kağıt özelliklerini veren pişirme şartlan aşağıdaki şekilde ortaya çıkmıştır;