Gündoğdu ve boğalı granitoyidleri'nin (KD-Türkiye) petrografik, jeokimyasal ve petrolojik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Doğu Pontid Tektonik Birliği içerisinde, Doğu Karadeniz Dağları'nın kuzey yamacında yüzeylenen Üst Kretase yaşlı Gündoğdu ve Üst Kretase-Alt Paleosen yaşlı Boğalı Granitoyidleri'nin jeokimyasal ve petrolojik özellikleri bu çalışmada belirlenmeye çalışılmıştır. İncelenen Gündoğdu Granitoyidi örnekleri kuvars, plajiyoklas (An2.67-90.42), ortoklas (Or65.00-99.00), amfibol (Mg#: 0.63-0.74) ve opak minerallerden oluşurken, Boğalı Granitoyidi örnekleri ortoklas (Or75.20-96.30), kuvars, plajiyoklas (An11.42-66.28), amfibol (Mg#: 0.73-1.00), biyotit ve opak minerallerden oluşmaktadır. Jeokimyasal verilere göre Gündoğdu Granitoyidi yüksek K'lu ve kalk alkali ve I tipi özelliğe sahipken, Boğalı Granitoyidi yüksek K'lu-şoşonitik, kalk-alkali ve I tipi özelliğe sahiptir. Harker diyagramlarında gözlenen yönsemeler ise her iki granitoyide ait kayaçların gelişiminde plajiyoklas ± hornblend ± biyotit ± magnetit, Ti-oksit ve apatit ayrımlaşmasının önemli ölçüde rol oynadığını göstermektedir. Gündoğdu ve Boğalı Granitoyidleri'ne ait ana kaya ve anklav örneklerinin ilksel mantoya göre normalize edilmiş iz element değişim diyagramlarında büyük iyon yarıçaplı elementlerde (BİYE) ve yüksek çekim alanlı elementlerde (YÇAE) oldukça fazla zenginleşme görülmektedir. Örneklerin kondirite göre normalize edilmiş değişim diyagramlarında hafif lantan grubu elementlerin (HLGE) ağır lantan grubu elementlere (ALGE) göre daha fazla zenginleştiği görülmektedir. Tektonik olarak yay granitoyidlerine benzer özellik sunmakta olan bu granitoyitleri oluşturan magmanın, mafik alt kabuk türevli ergiyik ve kıta altı litosferik manto türevli ergiyiklerin oluşturduğu hibrit bir ana magmadan ayrımlaşmaya uğrayarak geliştiği kabul edilebilir.