Kompleks ve tuzca doygun çözeltiler tarafından oluşturulan porfiri tip maden yatakları: Karakartal (Kemaliye-Erzincan) Au-Cu maden yatağı örneği

Abstract

Karakartal porfiri Au-Cu cevherleşmesi (Kabataş Köyü ,Kemaliye, Erzincan) Orta-Üst Eosen yaşlı çok fazlı inrüzif kayaçlarla ilişkili olarak oluşmuştur. Cevherleşmenin merkezinde yaygın olarak potasik alterasyon ürünlerinin gözlendiği cevherleşmenin kenar zonlarında propilik alterasyon egemendir. Sahada gözlenen biyotitler flogopit-estonit bileşimlidir ve potasik alterasyonun klorit-serizit alterasyonuna dönüşümüyle biyotitlerin Ti miktarında bir azalma, buna karşın Fe+Mn ve Mg miktarlarında ise düzgün bir artış meydana gelmiştir. Ti+4 içeriklerine göre biyotitlerin 485-840 oC sıcaklıkta oluştukları belirlenmiştir. Kloritler pinoklorit ve ripidolit bileşimlidir. Al+4 içeriğine göre 216-432 oC'de oluştuğu hesaplanan bu kloritler genellikle birincil ve ikincil biyotitlerin dönüşümü ile oluşmuşlardır. Bu dönüşüm esnasında açığa çıkan Ti+4, muhtemelen bu olayla eş zamanlı olarak gerçekleşen manyetit-hematit dönüşümü sırasında hematitlerin yapısına girerek Ti- hematitleri oluşturmuştur. Manyetit bulunmayana örneklerde ise, Ti+4 rutilin oluşumuna yol açmıştır. Kuvars damarlarında sıvı kapanımlar petrografik özelliklereine göre tek fazlı, iki fazlı ve çok fazlı olmak üze üç farklı guruba ayrılmıştır. Mikrotermometrik, Raman ve SEM-EDX çalışmaları ile sıvı kapanımların Ca-Fe-Mg-Na Cl tuzları ile CO2 ve CH4 bileşimlerinin bulunduğu belirlenmiştir. Mikrotermometrik çalışmalar ile kapanımların homojenleşme sıcaklıkları 180-840 oC tuzlulukları ise %3.23-%93 NaCl eşleniği olarak belirlenmiştir. 1000 oC üstünde homojenleşmeyen kapanımlar da cevherleşme ile ilişkili kuvars damarlarında gözlenmiştir.