Eriklik (Bulancak, Giresun) yöresi volkanitleri ve kil oluşuklarının mineralojik ve jeokimyasal incelmesi

Abstract

Eriklik Bulancak (Giresun) yöresinde bulunan volkanitleri ve bunlardan itibaren türeyen kil oluşuklarını konu edinen bu çalışmada, volkanitlerin ve kil oluşuklarının mineralojik, petrografik ve jeokimyasal özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma alanında Geç Kretase yaşlı Kızılkaya Formasyonu bulunmaktadır. İncelenen volkanitler; Eriklik riyodasit-dasiti, Eriklik riyodasitik-dasitik camsı tüfü, Eriklik riyodasitik-dasitik breşi, İnece dasiti, Resuloğlu biyotitli dasiti-dasitik kristal tüfü, Kalecik iri kuvarslı dasiti ve Terekkaya dasitik litik tüfünden oluşmaktadır. Volkanik kayaçlarda genellikle mikrogranüler, mikrogranü porfirik, hyalomikrogranü porfirik, fluidal ve camsı doku gözlenmiştir. Çoğunlukla plajiyoklas, kuvars, sanidin, biyotit, hornblend, pirit ve opak mineraller, ikincil olarak ise serisit, kalsit ve kil mineralleri tespit edilmiştir Volkanik kayaçlar genelde kalk-alkali karakterli olmakla birlikte bir örnekte ise toleyitik sınırına yakındır. Volkanik kayaçlar yüksek Al, K, Ba, Zr, Rb, Y, Nd ve hafif toprak elementleri ile düşük Sr, Th, P ve Mn içeriğine sahiptir. Ana, iz ve nadir toprak elementleri genel olarak plajiyoklas fraksiyonel kristalleşmesini ifade etmektedir.Eriklik sahasında 5 adet kil yatağı tespit edilmiştir. Kil yataklarından Kuruköseoğlu, Akyar, Kandaz ve Kuşluhan'da başlıca kil minerali illit ve az oranda kaolinit, Kalecik kil yatağında ise simektittir. Kil dışı mineraller ise opal-CT, kristobalit, nadiren kalsit, biyotit ve K-feldispattır. Kil yataklarında kırık sistemine bağlı olarak galen, sfalerit damarları ile pirit tespit edilmiştir. Killer yüksek Al, K, Ba, Zr, Rb, Sr ve Y, düşük P, Mn, Ca, Th ve Eu içeriğine sahiptir. İkili element diyagramlarında SiO2'ye karşı Al2O3 ve K2O'da görülen pozitif korelasyonlar illit oluşumu ile açıklanırken, bazı örneklerdeki yüksek CaO ve düşük K2O değerleri ve eşlik eden yüksek Al2O3 içerikleri simektit oluşumu ile açıklanmaktadır. Na2O ve TiO2 gibi oksitlerdeki dağınık yönsemler bu elementlerin kil yapısı içerisinde bulundurulmasından kaynaklanmaktadır. Mineralojik, petrografik incelemeler ve jeokimyasal veriler sonucunda; Eriklik-Bulancak (Giresun) sahasında bulunan killerin KD-GB ve KB-GD doğrultulu iki ana kırık sistemine bağlı olarak volkanitlerin hidrotermal akışkanlarla etkileşimi sonucu oluşuğu tespit edilmiştir.