Kaya kütle sınıflandırma sistemlerinin ve SSPC yönteminin Bekçiler (Maçka-Trabzon)-Torul (Gümüşhane) arasında seçilen kazı şevlerine uygulanışı

Abstract

Trabzon-Gümüşhane karayolunun Bekçiler Mevkii-Savalı Mahallesi arasında yeralan kazı şevlerinin duraylılığı kaya kütle snııflandırmaları ve olasılık yöntemle değerlendirilmiştir. Çalışma sahasında en altta Turoniyen-Santoniyen yaşlı, bordo renkli killi kireçtaşı, kumlu kireçtaşı ve tüffit ara seviyeleri içeren andezit ve piroklastlarından oluşmuş Çatak Formasyonu yer almaktadır. Bu formasyon üzerine uyumlu olarak gelen Turoniyen?- Santoniyen yaşlı, tortul ara katmanlı dasit ve piroklastlarından oluşan Kızılkaya Formasyonu yer almaktadır. Kızılkaya Formasyonu üzerine Kampaniyen-Maastrihtiyen yaşlı Çağlayan Formasyonu uyumlu olarak gelmektedir. Bu formasyon killi kireçtaşı, kumlu kireçtaşı, kumtaşı ve marn ara seviyeleri içeren andezitik-bazaltik volkanitlerden oluşmaktadır.. Duraylılığı incelenen yol kazısı ile oluşmuş kaya şevlerinde şev geometrisi, litolojik özellikler, ayrışma durumu ve süreksizlik sıklığı dikkate alınarak 64 jeoteknik birim ayırtlanmış ve her bir jeoteknik birimlerin kaya malzemesi dayanım özellikleri bulunmuştur. Seçilen kazı şevlerinin duraylılığının değerlendirilmesi her bir jeoteknik birim için yapılmıştır. Bu çalışmada, RMS, RMR, M-RMR ve MRMR sınıflandırma sistemler, girdi parametrelerinin tanımlanmasında ve ölçülmesinde güçlükler ve şevdeki yenilme türlerini dikkate almamaları nedeniyle kaya şevleri duraylılık değerlendirilmelerinde kullanılmalarının önerilmesi doğru bulunmamıştır. İncelenen şevlerde yapılan gözlemler ve duraylılık tanımlanılan ile SMR ve SSPC ve sistemiyle yapılan duraylılık tanımlamaları arasında iyi bir uyum vardır. SMR ve SSPC yöntemleri duraylılığının tanımlanmasında ve analizlerinde kullanılabilir. Ancak, bu çalışmada elde edilen verilerin farklı alanlarda çalışılarak, test edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, kaya kütle sınıflandırmaları ile şev duraylılığının tanımlanası şev tasarım çalışmalarının yalnızca ilk aşamasında kullanılmalı veya detaylı haritalama ve analizi tamamlamak için belli bir bölgeye ait araç olarak düşünülmelidir.