Gravite yönteminde iki boyutlu sentetik modelin üç boyutlu tasarımıyla testi

Abstract

Gerek karada gerekse denizlerde, bugün bilimsel amaçlar için gravite çalışmaları yapılmakta olup, gün geçtikçe gravite yönteminin kullanılması önem kazanmakta ve gelişmektedir. Gelişen teknolojiye paralel olarak bu çalışmalar daha ekonomik ve süratli bir şekilde yapılabilir duruma gelmektedir. Basit geometrik şekle sahip olan cisimlerin, gravite modellemelerine ilişkin çalışmalar, jeofiziğin ilk yıllarına dayanır. Bu tez çalışmasında ise iki boyutlu sentetik modellerin üç boyutlu tasarımları ile testleri yapılmıştır. Ayrıca, gravite değerleri ve model geometrilerinin birlikte kombinasyonlarıyla inversiyon hesapları yapılarak graviteyi en iyi şekilde açıklayan formasyon yoğunlukları açıklanmıştır. Bu çalışmada kullanılan profillerin sentetik model geometrileri ve gözlemsel anomali değerleri kendi çalışmalarımızdan sağlanmıştır. Önce üç boyutlu dört değişik sentetik model geometri tasarlanmıştır. Sonra yoğunluk kabulleriyle bu model geometriler için özel bir algoritma kullanılarak üç boyutlu gravite anomalileri hesaplanmış, bunlar daha sonraki iki ve üç boyutlu inverziyon hesaplarında ölçü değerleri olarak kullanılmıştır. Bu değerler, seçilen her modelin; 2D, 2D yi temsilen 3D similasyon, ve 3D modellerine uygulanmıştır. İnversiyon hesaplarıyla bulunan yoğunluklar düz hesaplarda kabul edilen yoğunluklarla karşılaştırılmıştır. Böylece formasyonların şekline göre, iki boyutlu gravite çalışmaları yerine üç boyutlu gravite çalışmaları yapmanın ne kadar gerekli olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmada kullanılan bilgisayar programları Yrd. Doç. Dr. Hasan ÇAVŞAK tarafından yazılmıştır. Bu çalışmanın amacı; iki boyutlu gravite çalışmaları yerine, üç boyutlu gravite çalışmalarının gerekliliğini vurgulamaktır. İki ve üç boyutlu gravite çalışmalarının doğru sonuçlar vermesinin; hedef kütlenin veya kütlelerin yeraltındaki üç boyutlu pozisyonlarına, bu kütleler üzerinde atılacak profillerin doğrultularına, profiller arası mesafelere ve ölçü noktaları arası mesafelere bağlılığı araştırıldı