İki boyutlu gravite modelleme ve inversiyon

Abstract

Bugün gerek karada gerekse denizlerde bilimsel amaçlar için gravite çalışmaları yapılmakta olup, gün geçtikçe gravite yönteminin kullanılması önem kazanmakta ve gelişmektedir. Gelişen teknolojiye paralel olarak bu çalışmalar daha ekonomik ve süratli bir şekilde yapılabilir duruma gelmektedir. Basit geometrik şekle sahip olan cisimlerin, gravite modellemelerine ilişkin çalışmalar, jeofiziğin ilk yıllarına dayanır. Bu tez çalışmasında ise gerçek datalardan elde edilen modellerle gravite çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca, gravite değerleri ve model geometrisinin birlikte kombinasyonuyla inversiyon hesapları yapılarak graviteyi en iyi şekilde açıklayan formasyon yoğunlukları hesaplanmıştır. Bu çalışmada kullanılan profillerin yeraltı model geometrileri ve gözlemsel anomali değerleri bir kamu kuruluşundan sağlanmıştır. Elimizde bulunan yeraltı model geometrisini içeren formasyonların profil altına düşen kısımlarının düşey kesitleri çokgenler şeklinde tanımlanarak Talwani yöntemi ile 2-Boyutlu olarak gravite anomalileri önce kabul edilen yoğunluklarla hesaplanmış, daha sonrada bu yoğunluklar inversiyon tekniği ile yorumlar yapılarak hesaplanmıştır. Çalışmada kullanılan programlar Yrd. Doç. Dr. Hasan Çavşak tarafından yazılmıştır. Yapılan modelleme çalışmasında, önce sınır etkilerinin giderilmemesi, sonrada giderilmesi durumu incelenmiştir. Ayrıca, aynı yoğunluklu oldukları ön çalışmalarla tespit edilen kütleler inversiyon hesaplarında önce ayrı ayrı kütlelermiş gibi kabul edilerek değişik yoğunluklar hesaplanmış, daha sonrada bu kütleler birleştirilip hesaplarda kullanılarak daha mantıklı sonuçlara gidilmesi hedeflenmiştir.