Demirözü (Bayburt) güneydoğusunun jeolojisi

Abstract

Bu çalışma Demirözü (Bayburt) güneydoğusuna ışık tutmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma alanında en yaşlı litostratigrafik birim Pulur metamorfitleridir. Temeli oluşturan ve Permo-Karbonifer öncesi yaşlı olarak kabul edilen bu metamorfitler gnayslar, amfibolitler, şistler ve metakuvarsitleri içerir. Bu nıetamorfik temel yer yer diyabazlar ve kuvarslı mikrodiyoritler tarafından kesilmiştir.Plajioklaslı peridotit, serpantinit ve gabrolardan oluşan (Gabroik ve Ultramafîk Kayaçlar) kayaç topluluğu Güçlü köyünün 2,5 km kuzeyinde kuzeye doğru bir bindirme ile Pulur metamorfîtleri üzerine itilmişlerdir. Pulur nıetamorfik kayaçlan açısal uyumsuzlukla çakıltaşı, kumtaşı, süt taşı, kiltaşı kömür band ve merceklerini içeren Ağgi formasyonu tarafından üstlenir. Ağgi formasyonu üzerine düşey yönde geçişti olarak Hamurkesen formasyonunun volkano-tortul serisi gelmektedir. Bunun yamsıra çalışma alanında Liyas yaşlı kırmızı renkli Anmıonitico-rosso fasiyesinde kireçtaşı tesbit edilmiştir. Liyas yaşlı Hamurkesen formasyonu genellikle kumtaşı, kumlu kireçtaşı, kil taşı, çamurtaşı, marn, tüf, tüfit agromera, volkanik breş ardalanmasındon oluşmaktadır. Bu volkano-tortul seri andezit (Paharlı Tepe Andeziti), ve kuvarslı mikrodiyorit (Ziyaret Tepe Kuvarslı Mikro Diyoriti) gibi, yan derinlik ve volkanik kayaçlar tarafindan kesilnıiştir.Çalışma alanındaki en genç birimi ise Kuvatemer yaşlı alüvyonlar oluşturmaktadır. İnceleme alanında bölgesel metamorfizma, hidrotermal metamorfizma (hidrotermal alterasyon) kataklastik metamorfizma olmak üzere üç metamorfizma çeşidi tesbit edilmiştir.Aynca Paleozoik yaşlı Pulur metamorfitlerinden ve Liyas yaşlı Hamurkesen formasyonuna ait volkano-tortul seriden alınan çatlak ölçüleri değerlendirilerek deformasyon yapılanın olşturan ana deformasyon kuvveti doğrultusunda Penno-Karbonifer öncesinden Liyas sonuna kadar saat göstergesinin tersi yönünde 3° lik bir rotasyon tesbit edilmiştir. Yörede önemli bir ekonomik potansiyel yoktur.