ISO 55001 standardı kapsamında coğrafi bilgi sistemleri destekli varlık yönetim sistemi tasarımı

Abstract

Varlık yönetimi, özellikle son yıllarda hem dünyada hem de ülkemizde önem kazanan ve üzerinde yeni politikalar geliştirilen bir alandır. ISO tarafından ilk olarak 2014 yılında yayınlanan üç standart ile varlık yönetimi belirli uluslararası kurallara göre temellendirilmiştir. Standartlar üzerinde yapılan güncellemeler, yeni yayınlanan ve yayınlanacak olan standartlar; konunun sürekli gelişmeye açık olduğunu ve bu gelişmelerin takip edilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Uluslararası anlamda birçok sektörde uygulamaları görülen varlık yönetimi, kurumların ve kuruluşların ihtiyaçlarına ve bünyelerinde bulunan varlıklara göre tasarlanmaktadır. Varlıklar üzerinden en düşük maliyet, en az risk ve en yüksek performans alınmasını temel alan yönetim sistemlerine duyulan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Ek olarak varlıkların mevcut konumları ile ilişkilendirilmesi ve varlıklar üzerinden konumsal analizler yapılması, varlık yönetimi anlamında gerekli olan ve yeni çözümler getirilmesi gereken bir konu durumundadır. Varlık yönetimi, ülkemizde kurumların stratejik planlarında ve son yayınlanan On Birinci Kalkınma Planı'nda kendine yer bulmuştur. Buna göre, ulaştırma ve lojistik sektörü genelinde önleyici bakım-onarım odaklı bir Varlık Yönetim Sistemi (VYS) kurulması hedeflenmektedir. Bu hedefe uygun olacak şekilde ulaştırma sektörünün alt kollarından biri olan havayolu taşımacılığına yönelik, bakım ve risk odaklı bir VYS tasarımına ilişkin bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Pilot çalışma bölgesi olarak, Karadeniz Bölgesi'nin en aktif ve yoğun havalimanı olan Trabzon Havalimanı seçilmiştir. Bu tez çalışması kapsamında varlık yönetimi bileşenlerinden ikisi olan bakım yönetimi ve risk yönetimi temelinde bir uygulama yapılmıştır. Bakım yönetimi anlamında yapılan çalışma ile talimatlarda ve yönergelerde bulunan periyodik kontrol ve bakıma ilişkin sözel veriler varlıklar ve varlıkların konumları ile ilişkilendirilmiştir. Risk yönetimi anlamında yapılan çalışma ile tahmini yüzey haritaları elde edilmiştir. Bu yüzey haritaları üzerinden risk teşkil eden alanlar ortaya çıkarılmış ve Trabzon Havalimanı müdürlüğünce tanımlanan risklerin konumsal olarak ne kadar anlamlı olduğunu gösteren istatistiki analizler gerçekleştirilmiştir.