Emlak vergisine esas bir coğrafi bilgi sistemi tasarımı

Abstract

Emlak Vergisi devletin önemli gelir kaynaklarındandır. 2002'den itibaren emlak vergisi beyan sistemine göre tahsil edilmektedir. Bu sistemde yetkili kurum ise belediyelerdir. Beyan sisteminde alt sınır arsa ve arazi vergilerine ilişkin komisyonlarca belirlenmektedir. Bu alt sınırdan aşağı olmamak şartıyla, beyanlar maliklerce yapılmaktadır. Özellikle beyan edilen emlak vergi değerleri, piyasa rayiçlerinin altındadır. Buna bağlı olarak da olması gereken emlak vergisinin altında gelir elde edilir. Taşınmaz pazarı son yıllarda bilişim sektöründeki gelişmelere paralel şekilde internet tabanlı olarak yaygınlaşmaktadır. E-Türkiye dönüşüm projesi ile birlikte TUCBS, TAKBİS ve MEGSİS gibi önemli proje verilerinden yararlanılmaktadır. Bu projeler günümüzde gerek kamu kurumları ve gerekse de özel sektör ve vatandaşlarca birçok alanda kullanılmaktadır. Emlak piyasasına hizmet sunan internet siteleri sayesinde, alım-satım, kiralama gibi taşınmaz işlemleri de, emlak büroları, inşaat şirketleri ve taşınmaz aracıları ile malikleri tarafından doğrudan web tabanlı uygulamalar ile yürütülmektedir. Bu aşamada özel piyasa verileri ile devletin sunduğu TAKBİS ve MEGSİS verilerinin entegrasyonu henüz sağlanamamıştır. Özellikle, yapılaşmış alanlardaki vergi kaybı daha yüksektir. İskân amaçlı 2 mahalle uygulama alanı olarak seçilmiş, emlak vergi değerleri ile piyasa verileri CBS veri tabanına aktarılmıştır. Bu veriler arasında 2 kat fark olduğu tespit edilmiştir. Piyasadaki taşınmaz alım-satım ve kiralamasına ilişkin verilerin ortak bir veri tabanında birlikte ele alınarak yönetilmesi, hem arsa takdir komisyonlarının iş yükünü azaltacak ve hem de emlak vergisinin rayiç bedeller üzerinden alınmasını sağlayacaktır. İskân bölgesi için yapılan bu çalışmanın, ticari alanlarda ve taşınmaz piyasasının daha hareketli olduğu bölgelerde yapılması önerilmektedir.