Jeodezik amaçlı uyum iyiliği testleri uygulanması: VLBI/GPS ortak yerleşkeleri sıcaklık verileri analizi örneği

Abstract

Bu çalışma kapsamında Avrupa da iki farklı bölgedeki Matera (İtalya) ve Wettzell(Almanya) VLBI/GPS gözlem istasyonları ortak yerleşkeleri istasyonlarında kaydedilen sıcaklık verileri kullanılmıştır. İstasyonlarda kaydedilen veriler zaman serisi şeklinde oldukları için zaman serisi analizi uygulanmıştır. Seri, trend, sinyal ve hata bileşenlerinden oluştuğu varsayılmış ve trend ve sinyal bileşenleri modellenerek seriden arındırılmıştır. Trend için lineer trend modeli, sinyal için ise sinüs kosinüs bileşenlerinden oluşan bir model kullanılmıştır. Sinyal (mevsimsel etki) modelleme için katsayılar lineer en küçük kareler yöntemiyle kestirilmiştir. Böylece, orjjinal zaman serisi verileri trend ve sinyal etkisinden arındırılarak, zaman serisi hata bileşenleri elde edilmiştir. Hata verilerin normal dağılıma uygunluğunu test etmek amacıyla, on uyum iyiliği testi, ?2 bazlı testlerden Pearson testi, ampirik dağılım fonksiyonu testlerinden, Kolmogorov-Smirnov, Lilliefors, AndersonDarling testleri, Regresyon korelasyon bazlı testlerden Shapiro-Wilk ve Shapiro-Francia testleri, moment bazlı test yöntemlerinden D?Agostino, Jarque Bera, çarpıklık ve basıklık testleri uygulanmış. Teorik olarak normal dağılımda olması beklenen bu verilerle?verilerin normal dağılımdadır? ve ?veriler normal dağılımda değildir? şeklinde kurulan hipotezler yardımıyla uyum iyiliği test sonuçlarına göre, uygulanan zaman serisi analizlerinin ne kadar yeterli olduğu konusunda irdelemeler yapılmıştır. Uyum iyiliği test sonuçlarını desteklemek amaçlı grafik yöntemlerin bazıları da bu çalışmada kullanılmıştır. Çalışmada, uygulanan uyum iyiliği test yöntemlerinin karakterleri de göz önüne alınarak, testlerinin uygulanmasına ilişkin öneriler sunulmuştur.