Karadeniz kıyısal sularında AKM parametresinin uzaktan algılanmış görüntülerle tespiti

Abstract

Karadeniz uzun yıllar boyunca yüksek oranlarda antropojenik kökenli kirleticilerin etkisinde kalmış Türk ekonomisi açısından önemli bir havzadır. Karadeniz kıyıları boyunca irili ufaklı birçok akarsu ve dere söz konusu kıyısal suların kalitesini taşıdıkları yükler ile etkilemektedir. Bu yüklerden biri de su kalitesi üzerinde etkili olan Askıda Katı Madde (AKM)'dir. AKM birçok yönü ile suyun fiziksel, biyolojik ve kimyasal yapısını etkilemektedir. AKM parametresinin izlenmesi kıyı sularının kalitesinin ortaya konulması açısından son derece önemlidir. Bu çalışmada, AKM konsantrasyonlarının uzaktan algılama teknikleri yardımıyla hesaplanması, dağılımının ortaya konulması ve bunu sağlayacak algoritmaların araştırılması hedeflenmiştir.AKM suyun optik karakterinin belirlenmesinde en önemli maddelerden birisidir. Bu sebeple su içindeki konsantrasyonu ve dağılımının belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu işlem su içinden geleneksel in-situ verileri alınarak veya günümüzde uzaktan algılama teknolojilerinde kullanılmakta olan spektral, radyometrik, konumsal ve zamansal çözünürlüğü yüksek sensörler yardımı ile uzaktan algılama teknikleri kullanılarak da yapılabilmektedir. Literatürde farklı sular ve farklı sensörler için farklı metotlar kullanılarak geliştirilmiş birçok AKM tahmin algoritmasına rastlanmaktadır. Fakat Karadeniz' in Türkiye kıyıları için bu manada geliştirilmiş bir algoritma bulunmamaktadır.Bu manada çalışmada, kıyı bölgesini içeren Landsat TM uydu görüntülerinin işlenmesi sonucu elde edilen görüntüler ve eşzamanlı in-situ verileri arasında yapılan regresyon analizleri sonucunda R2 değeri 0.67 olan, Karadeniz bölgesi kıyısal sularına yönelik istatistiksel bir AKM tahmin algoritması geliştirilmiştir. Geliştirilen algoritma yardımıyla üretilen AKM konsantrasyon ve dağılım görüntüleri üretilmiş ve değerlendirilmiştir. Bu algoritma çalışma alanında uzaktan algılama teknikleri vasıtasıyla AKM konsantrasyonu ve dağılımının belirlenmesine yönelik geliştirilmiş yegane algoritma olma özelliğini taşımaktadır.