Karadeniz Sahil Yolu'nun yapımı ile Değirmendere'nin Trabzon Limanı'na olan etkisinin hidrografik ölçmeler ve uydu görüntüleri ile incelenmesi

Abstract

Liman, göl ve barajlara beslendikleri akarsu ve nehirler tarafından zamanla kum, çakıl ve toprak gibi alüvyon maddeler taşınarak tabanda birikmelere neden olmaktadır. Limanların kullanılabilirlik ömürlerinin uzatılabilmesi için bu taşınan maddelerin miktarının tespit edilerek tehlike arz edecek oranı aşmaması, tehlike arz eden bir durum var ise bunun belirlenerek gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.Değirmendere havzası sürekli ve ağır yağış almakta, bu yağışlar zaman zaman derenin taşması ile sele ve yüksek miktarda erozyona neden olmaktadır. Yapılan çalışmada erozyon ile oluşan alüvyonların Değirmendere ile Karadeniz'e taşındığı ve Karadeniz Sahil Yolu' nun yapılması ile Değirmendere' nin liman ağzına ortalama 150 metre daha yaklaşarak denize dökülmeye başladığı 2000, 2003 ve 2008 yıllarına ait uydu görüntüleri kullanılarak belirlenmiştir.Trabzon Limanı' nın deniz dibi topoğrafyasını gösteren üç boyutlu harita ArcGIS programı kullanılarak yapılmış, 2002 yılında aynı yöntem kullanılarak yapılan harita ile karşılaştırılmıştır. Yapılan uygulamada yatay konum bilgileri GZK GPS ile derinlikler ise aynı anda hazırlanan mekanik iskandil düzeneği ile belirlenmiştir. Öçlüm anında meydana gelen dalgalanma hareketi GZK GPS ile elde edilen ortometrik yükseklik değerleri kullanılarak elimine edilmiş, Trabzon II maregraf istasyonundan ölçüm yaptığımız günleri kapsayan ODS verileri alınarak ODS düzeltmeleri getirilmiş kesin derinlik değerleri elde edilmiştir.2002 ve 2009 yıllarında yapılan iskandil ölçümleri ile elde edilen iskandil noktalarına ait konum ve derinlik değerleri ile elde edilen eş yükseklik eğrileri geçirilmiş sayısal haritalar üzerinde değişimin sayısal olarak incelenmesi amacı ile toplam 7 adet kesit çıkarılmıştır. Alınan kesitler ile değişim grafikler oluşturularak incelenmiş, derinlik değerlerinde büyük tonajlı gemilerin çok sık kullandığı güzergahlarda 218 cm' ye kadar artışlar gözlenirken, küçük gemi ile kayıkların bulunduğu alanlarda 183 cm' lik azalmaların olduğu belirlenmiştir.