Avrasya güç mücadelesinde enerji: Türkiye'nin enerji merkezi olma hedefi ve Tanap

Abstract

Enerji; sanayi devriminin ardından ulusların ekonomik, siyasi ve askeri gücünü belirleyen ve küresel stratejilerine yön veren temel unsurlardan birisi olmuştur. Günümüzde, enerji kaynakları arasında petrol ve doğalgazın tüketim bakımından diğer enerji kaynaklarına oranla daha fazla ön plana çıktığı gözlemlenmiştir. Petrol ve doğalgaz kaynakları ile Avrasya bölgesi; ABD, AB, Çin ve Rusya gibi uluslararası sistemin önemli aktörlerinin temel mücadele alanı haline gelmiştir. Özellikle Azerbaycan, Türkmenistan, İran ve Irak, bu güç mücadelesinin yaşandığı öncelikli ülkeler olmuştur. Coğrafi konumu nedeniyle zengin enerji kaynakları bulunan Ortadoğu ve Orta Asya ülkeleri ile Avrupa arasında yer alan Türkiye, petrol ve doğalgaz naklinde hem bir köprü hem de terminal ülke olması sebebiyle stratejik bir önem kazanmıştır. Dünya genelinde 25 yıl içerisinde yüzde 60 oranında artacağı düşünülen enerji tüketiminin büyük bir bölümünün bu bölgeden karşılanacağı öngörülmektedir. Türkiye'nin gerek bölgeye yakınlığı gerekse bu ülkelerle etnik ve kültürel bağlara sahip olması Türkiye'yi bölgedeki enerji mücadelesinin önemli aktörlerinden biri yapmıştır. Türkiye, mevcut enerji temelli mücadelelerin yoğunlaşmaya başladığı bu süreçte enerji merkezi olabilme hedefi doğrultusunda bölge ülkelerinin hidrokarbon kaynaklarının kendi üzerinden uluslararası piyasalara taşınmasını öngören projeler geliştirmiştir. Bu projeler sayesinde Türkiye, enerji tedarik kaynaklarını çeşitlendirmeyi, enerjiyi daha ucuza mal ederek enerji güvenliğine katkı sağlamayı ve bu amaçla boru hatlarının verdiği politik güçle dünya siyasetinde önemli bir aktör haline gelmeyi planlamaktadır. Proje halinde olan petrol ve doğalgaz iletim hatlarının tamamlanmasıyla birlikte Türkiye, transit geçiş ücreti alarak elde edeceği ekonomik kazanımlarını ve politik gücünü daha da arttıracaktır.

Energy, after the industrial revolution, has become a factor in determining economic, political and military power of nations and directing its global strategies. Today, it is observed that petroleum and natural gas have advanced to a higher priority when compared to other resources used to generate power in terms of consumption. Eurasian region has become main struggle area for global actors such as US, EU, Russia and China because of its rich natural gas reserves. Especially, Azerbaijan, Turkmenistan, Iran and Iraq have been the priority countries of global struggle.Turkey which is located between Europe and energy- rich Middle East and Central Asia countries has gained strategic importance as a bridge and the terminal country on transportation of oil and natural gas due to its geographical position. It is estimated that a large part of the world's energy consumption which is expected to increase by 60% will be supplied from the region including Turkey within next 25 years. Turkey's geographical closeness to these countries and the ethnic-cultural ties with these countries has made Turkey an important actor of the energy struggle in the region. In this process Turkey has developed some projects which stipulate transportation of region states' hydrocarbons to international markets over its own territories. With these projects Turkey planned to diversify energy supply resources, to increase energy security by assuring energy cheaper and to become an important actor in the world politics with the power that the pipelines give. With the completion of oil and natural gas transmission lines being Project phase, Turkey will increase even more its' economic gains and political power which will obtain by taking the transit pass fee. Turkey will increase its' economic gains and even more political power which will be obtained by taking the transit pass fee.