Tekne sigorta priminin belirlenmesinde risk unsuru olarak insan faktörünün değerlendirilmesi

Abstract

Teknolojik gelişmeler paralelinde her geçen gün küçülen dünyada, insanları ve onların sahip oldukları ekonomik değerleri tehdit eden rizikolar giderek artmaktadır. İnsanoğlu rizikoların sebep olduğu zararların manevi yıkımlarından olmasa da maddi yıkımlarından korunmak amacıyla sigorta etrafında toplanmıştır.Sigorta kavramı, ilkeleri, türleri ve primin tespit edilmesine etki eden unsurlar çerçevesinde ele alınan bu tez çalışması, insan faktörünün prime olan etkisini ortaya koyabilmek ve böylece en uygun prim düzeyinin tespit edilebilmesinde yapılabilecekler hakkında fikir sunabilmek amacıyla ele alınmış ve üç bölümde çalışılmıştır. Birinci bölümde; sigorta kavramı, ikinci bölümde; deniz sigorta türleri ve tekne sigorta priminin belirlenmesi, üçüncü bölümde ise tekne sigorta primini etkileyen unsurlar ve bu kapsamda insan faktörü analiz edilerek değerlendirilmiştir. Değerlendirme 2001-2008 döneminde Türk arama kurtarma sahasında meydana gelen 1076 deniz kazası sonrası T.C. Denizcilik Müsteşarlığı tarafından yayınlanan kaza verileri analiz edilerek yapılmıştır.Değerlendirme soncunda; Türk arama kurtarma sahasında meydana gelen deniz kazalarının en önemli nedeninin insan faktörü olduğu ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla insan hatasının nedenleri araştırılmış bu sayede meydana gelen gemi kazalarının azaltılabilmesi açısından bazı tespitlere yer verilmiştir. Aynı zamanda insan hatası sonucu hangi bölgelerde, hangi gemi cinsinde, hangi kaza türünün meydana geldiği de tespit edilmiştir. Böylece bu veriler çerçevesinde en uygun düzeyde primin tespit edilebilmesi için yapılabilecekler hakkında bazı fikirler sunulmuştur. Bunun yanında yapılan değerlendirmeler göstermiştir ki deniz kazalarında bir düşüş olması isteniyorsa, kazalarının insan kaynaklı nedenlerinin üzerinde durulması gerekmektedir. Yaygın anlayışa göre insan faktörü, denetim içeren etkili ve verimli bir hizmet içi eğitim sürecinden geçtikten sonra deniz kazalarında ciddi bir azalma yaşanabilecektir.