Akdeniz un güvesi (Eephestıa kuehnıella, Lep.:Pyralıdae)'nin hastalık etmenlerinin belirlenmesi, karakterizasyonu ve biyolojik mücadelede kullanılma potansiyelleri

Abstract

Bu doktora tezinde Akdeniz Un Güvesi, Ephestia kuehniella Zeller, 1879 (Lepidoptera: Pyralidae)'nın gelişimini etkileyen hastalık etmenlerinin belirlenmesi, karakterizasyonu ve biyolojik mücadelede kullanılma potansiyelleri araştırılmıştır. İncelenen böcek örnekleri 2012 ve 2013 yıllarında Trabzon, Rize ve Ankara illerinden temin edilmiştir. Tez çalışması süresince 472'si ergin, 20'si pupa ve 538'i larva olmak üzere 1030 E. kuehniella bireyi incelenmiştir. İncelen böceklerde EpkuMNPV, Vairiomorpha ephestia ve Mattesia dispora patojenlerinin varlığı belirlenmiş, karakterizasyonları ışık mikroskobu, TEM çalışmaları ve moleküler yöntemler ile yapılmıştır. Tez çalışması süresince incelenen tüm böceklerdeki enfeksiyon oranı EpkuMNPV için % 0,19, V. ephestia için % 11,13, M. dispora içinse % 53,71 olarak bulunmuştur. Enfeksiyonların en çok görüldüğü evrenin % 35,43 ile larva evresi olduğu tespit edilmiştir. Erginlerdeki enfeksiyon oranı % 0,19, pupalardaki enfeksiyon oranı % 1,65 olarak bulunmuştur. Yürütülen biyoassay çalışmaları için 600 larva kullanılmıştır. Bu deneylerde V. ephestia için en yüksek enfeksiyon yüzdesi % 42,10 ile 1,6×107 (spor/ml) dozajının uygulandığı grupta; M. dispora için en yüksek enfeksiyon yüzdesi ise % 52,63 ile 1,8×106 (ookist/ml) dozajının uygulandığı grupta görülmüştür. V. ephestia ve M. dispora Türkiye için, EpkuMNPV ise Türkiye ve dünya için ilk kayıttır.