Mısır (zea mays L.) bitkisinde poliamin ön muamelesinin yaprak kıvrılması, antioksidan sistem ve fotosentez üzerindeki etkileri

Abstract

Bu çalışmada poliamin (PA) ön muamelesi yapılıp kuraklık stresine maruz bırakılan kuraklığa toleranslı ve hassas mısır çeşitlerinin yaprak kıvrılması esnasında antioksidan sistem ve fotosentetik verim üzerindeki etkileri araştırıldı. İlk olarak, 0,1 mM Put ve 0,1 mM Spm ön muamelesi yapılan toleranslı ve hassas mısır çeşitlerinin yaprak kıvrılma derecelerinin PA'lar tarafından geciktirildiği saptandı. Put ve Spm ön muamelesi yapılan toleranslı ve hassas mısır çeşitlerindeki yaprak kıvrılması esnasında, yaprak su potansiyeli, nispi su içeriği (%), antioksidan enzim aktiviteleri (SOD, CAT, GPX, APX, DHAR, MDHAR ve GR) ve enzimatik olmayan askorbat (ASC) ve indirgenmiş glutatyon (GSH) içeriklerinin arttığı ve lipid peroksidasyonu ile H2O2 içeriğinin azaldığı belirlendi. Ayrıca fotosentetik pigment içerikleri, klorofil floresans parametreleri, bazı fotosentetik gaz değişim parametreleri ve içsel PA miktarlarının arttığı, klorofil floresans parametrelerinden NPQ'nun ise azaldığı bulundu. Yaprak kıvrılması mekanik olarak engellendiğinde, her iki mısır çeşidinde özellikle de hassas çeşitte antioksidan sistemin ve fotosentezin inhibe olduğu belirlendi. Dıştan PA uygulamasının içsel PA seviyesini artırdığı, PA biyosentez yolu inhibitörlerinin uygulanmasıyla PA seviyelerinin azaldığı bulundu. Elde edilen bulgulara göre, PA ön muamelesinin yaprak kıvrılması esnasında toleranslı ve hassas mısır çeşitlerinde özellikle de toleranslı çeşitte antioksidan sistemin ve fotosentezin artırılmasında ve kuraklık toleransının geliştirilmesinde etkili olduğu sonucuna varıldı.