Siğilli kurbağa (Bufo bufo)'nın morfolojik ve moleküler açıdan incelenmesi

Abstract

Siğilli kurbağa (Bufo bufo), Avrupa'nın büyük bir kısmını, kuzey Afrika'yı ve batı Asya'yı kapsayan geniş yayılış alanına sahip bir türdür. Bugüne kadar Türkiye'den 3 alttürü bildirilmesine rağmen {B. b. bufo, B. b. spinosus, B. b. verrucosissimus), yapılan çalışmaların çoğu morfolojik verilere dayandığı için, bu alttür durumları hakkında kesin bir hüküm vermek mümkün olmamıştır. Bu çalışmada, Türkiye, Yunanistan ve İtalya' nın bazı bölgelerinden elde edilen 95 Bufo bufo bireyinin 20 farklı vücut karakteri ölçülmüş ve bazı istatistiksel analizler (Varyans, Faktör ve Ayırma analizleri) uygulanarak morfolojik değerlendirmeler yapılmıştır. Sonuçta, burun deliği-burun ucu mesafesi (BD-BUA) karakteri hariç, incelenen yedi bölgedeki bireyler arasında bir farklılık olmadığı, fakat faktör analizi sonucu İtalya örneklerinin özellikle daha sivri burunlu olmaları nedeniyle, kısmi bir ayırım gösterdiği bulunmuştur. Elde edilen Bufo bufo örneklerinin 29 tanesi ise mitokondriyal DNA'larının 16S rRNA geninin 936 bazlık kısmına dizin analizi yapılmış ve bazı filogenetik analizler (Maksimum Tutumluluk, Maksimum Olasılık ve Bayesian Analizi) uygulanarak incelenmiştir. Analizler sonucunda toplam 23 haplotip bulunmuş ve bu haplotipler arasında ise maksimum 17 baz (% 0,11 - % 1,85) farklılık olduğu görülmüştür. Fakat bu farklılığın bir alttür oluşturacak kadar önemli olmadığı ve bunun tür içi varyasyon olduğuna karar verilmiştir. Ayrıca haplotipler arasındaki yüzde farklılıklardan yararlanıldığında, incelenen Bufo bufo bireylerinde yaklaşık 1 milyon yıl önceye ait Pleyistosen devri farklılaşması bulunmuştur.