Türkiye'de yayılış gösteren Tragopogon L. (Asteraceae) taksonlarının aken anatomik özellikleri

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'de yayılış gösteren tüm Tragopogon L. taksonlarının meyve (aken) yapısı 23 anatomik karakter bakımından incelenmiş ve sayısal analizler ile değerlendirilmiştir. İncelenen taksonlara ait akenler önce ön işleme tabi tutulmuş, ardından parafine gömülerek 5-10 µm kalınlığında enine kesitler alınmış ve çift boyama yöntemi ile boyanmıştır. Işık mikroskobu altında yapılan incelemelerde epidermal süsler, T. oligolepis taksonunda ara rip bölgesinde diğer tüm taksonlarda ise hem ana hem de ara rip bölgelerinde gözlemlenmiştir. İncelenen tüm taksonlarda ekzokarbın tek sıralı, mezokarbın çok sıralı parenkimatik ve sklerenkimatik hücrelerden oluştuğu, sklerenkimatik olan mezokarp hücreleri ile sınırları tam belli olmayan endokarbın mekanik dokuyu oluşturduğu belirlenmiştir. Ana rip bölgesindeki perikarbın T. graminifolius (91,77µm)'ta en ince, T. pterocarpus (1405,73µm)'ta en kalın olduğu bulunmuştur, mekanik dokunun T. graminifolius'ta (37,73 µm) en ince, T. artvinensis (102,844 µm)'te en kalın, parenkimatik dokunun T. graminifolius'ta (43,24 µm) en ince ve T. pterocarpus (1277,16 µm)'ta ise en kalın olduğu belirlenmiştir.İncelenen tüm taksonların ara rip bölgelerinde hava boşlukları tespit edilmişken, yalnızca T. oligolepis'in ana rip bölgelerinde hava boşlukları mevcuttur. Aken anatomisi bakımından incelenen taksonların büyük oranda birbirine benzer oldukları bununla beraber aken çapı, perikarp kalınlığı ve parenkimatik doku kalınlığının taksonlar arası varyasyonu açıklayan en iyi karakterler oldukları belirlenmiştir.