İran'ın nükleer programı ve uluslararası hukuk açısından değerlendirilmesi

Abstract

0. yüzyılın en önemli buluşlarından biri şüphesiz nükleer enerjinin kullanılabilir hale getirilmesidir. Bilim adamlarının çabaları ile ortaya çıkartılan ve diğer yer altı enerji kaynaklarının tükenmesine alternatif olarak gösterilen bu buluş; insanlığın yararına kullanılması planlanırken birden karşımıza insanlığı yok edebilecek güçte bir silah olarak çıkmıştır.1980'li yıllara gelindiğinde İran'ın nükleer alanda kendisini geliştirmesi ve giderek nükleer silah elde edebilecek duruma geldiğinin fark edilmesiyle ?büyük? güçlerin hedef alanı haline gelmiştir. Özellikle Soğuk Savaş döneminden sonra tek süper güç haline gelen ABD'nin oluşturduğu yeni dünya düzeninde nükleer güce sahip bir İran'ın varlığı kabul edilemez hale gelmiştir.İran'ın nükleer güç edinirken, bunu enerji olarak mı yoksa kitle imha silahı olarak mı kullanacağı önemlidir. Batılı güçlerden doğrudan tehdit algılayan İran, nükleer güç sayesinde kendini daha güvende hissetmeyi amaçlamaktadır. İran'ın bu çabaları öncelikle nükleer gücün enerji olarak değil de, nükleer silah olarak kullanmaya çalışmakta olduğu kanısı yaratmaktadır. Bunun da bölge için büyük tehlikeler yaratacağı daha şimdiden görülmektedir. Özellikle de radikal bir yönetime sahip olan İran'ın edineceği nükleer güç büyük tehlikeler yaratacaktır. Bu durumda da uluslararası denetim çok büyük önem kazanmaktadır. Özellikle de UAEK'nun denetimlerinin büyük önemi vardır. Bu araştırmada da bu konular detaylı olarak araştırılmıştır. Denetimlerin sonuçları aşama-aşama belirtilmiştir. Gelinen son durum ve tarafların yaklaşımları tezde incelenmiştir. BM Güvenlik Konseyinin İran'la ilgili vermiş olduğu karar ve karar sonrası yaşanan gelişmeler de tezde yerini bulmuştur.

One of the most important invention of the 20th century is usage the nuclear power. This invention is used for alternative of other sources of the under ground energy. Scientist invent this power for humanity useful, suddenly we under stant the power has got a huge power which destories the world.At the end of the 1980s, Iran is the next target of the?big powers? because of its rising nuclear power. Especially, after the Cold War the U.S.A is the most powerfull country of the world. New World Order is established by the U.S.A and it doesn?t accept any country opposite to it.Important is that, for what Iran tried for getting nuclear power; as a nuclear energy or nuclear weapons? Right now Iran perceiving threaten from some western and neighbor countries. Some countries utilized that Iran want to use this power as a Mass Destruction Weapons and this will create new threats for the regions. Especially fundamental Iran?s government and regime are basic of doubt international organizations and western countries. For that international control very important right now. I have been enquired this topic detailing in this thesis. Result of IAEA controls have been informed step by step in my thesis. Actually UN Security Council?s resolution about Iran has been observed in this thesis