Türk Amerikan İlişkileri bağlamında Türkiye'nin yakın dönem Irak politikası

Abstract

Bu tezin amacı, başlangıcından bugüne Türkiye'nin ABD ile olan ilişkileri çerçevesindeTürkiye'nin Ortadoğu ve özelliklede Irak politikasını ortaya koymaktır. Türkiye'nin ABD ileilişkilerinin üzerinde inşa edilen temeller, ilişkilerin ilk gününden genel seyri ve Ortadoğuekseninde Irak politikası geçmişten bugüne kadar olan süreç ele alınmıştır. Bununla birlikte,çalışmanın esas konusu olan Türk-Amerikan ilişkileri bağlamında Türkiye'nin Irak politikasıayrıntılı olarak ortaya konulmaktadır.Bu çalışma, dünya siyasetine yön veren Amerika'nın, Türkiye'yi Irak ile olan ilişkilerindeOrtadoğu'daki çıkarları doğrultusunda yönlendirmeye çalıştığını ancak özellikle son dönemdeyaşanan gelişmelerde de görüldüğü gibi Türkiye Cumhuriyeti ve Türk halkının çıkarlarına tersdüşen olaylarda Irak'ın iki ülke ilişkilerini gerginleştiren bir unsur olduğu gerçeğini ortayakoymakta ve Irak'ın yeniden yapılanmaya girdiği bu dönemde Türkiye'nin bölgesel güvenliğive çıkarları doğrultusunda nasıl bir politika izlemesi gerektiğini, yapılan açıklamalardoğrultusunda yorumlamaktadır.Körfez savaşlarından sonra ortaya çıkan gelişmeler Türkiye ile Amerika arasında yoğunilişkiler yaşanmasına neden olmuştur. Özellikle İkinci Körfez savaşında yaşanan gelişmeler,tezkerenin reddedilmesi ile ilişkilerin gerginleşmesine neden olmuştur. Türkiye'nin kırmızıçizgilerinin göz ardı edilebileceği inancı, Türkiye'nin Irak konusunda ve Amerika ile olanilişkilerinde farklı politikalar uygulamasına dayanak oluşturmuştur. Türkiye ile ABD ilişkilerininen karmaşık sorunu olan Irak meselesi bugün de Türkiye ile Amerika arasındaki ilişkileringerilmesine neden olmaktadır. Türkiye, Amerika'nın Irak'a müdahalesi sonrasında güvenlikkaygılarını defalarca dile getirmesine rağmen, ABD'nin Türkiye'nin kaygılarını azaltacak yeterlibir girişimde bulunmaması ve Irak'ın kuzeyi ile ilgili ortaya çıkan görüş ayrılıkları uzunca birsüre iki ülke ilişkilerini zorlayacak gibi görünmektedir.

The aim of this study is to put forward Turkey?s Middle East and specifically Iraq policy interms of Turkey?s relationship with the USA from the beginning. The basis of Turkey?srelations with the USA, the course of these relations from the beginning and Iraq?s policy inthe Middle East so far are analyzed. Besides, Turkey?s Iraq policy regarding Turkish-Americanrelationship, which is the main concern of the study, is analyzed in detail.This study shows that America, who directs the world?s politics, tries to manipulate Turkeyin terms of Turkey?s relationship with Iraq on behalf of its benefits but as can be seen in recentevents, Iraq makes relations between these two countries tense. It also interprets the politicalline that Turkey should follow regarding its regional safety and benefits in today?sreconstruction process of Iraq.Events following The Gulf Wars resulted in intensive relations between Turkey andAmerica. Especially advancements emerging during the Second Gulf War strained therelations between Turkey and America with the denial of the Tezkere. The belief that Turkey?sprinciples could be ignored grounded its implementing different policies in the Iraq issue and itsrelations with America. Iraq case, the most complex problem of the relation between Turkeyand America, still strains the relations between Turkey and America. America?s not showingany sufficient attempts that would decrease Turkey?s worries in spite of Turkey?s expressing itsanxiety after America?s intervention and disagreements regarding Iraq?s north seems to remainas an obstacle for the relations between these two countries.