Dış politikada bir etki aracı olarak yumuşak güç: Türkiye'nin yumuşak gücünün analizi ve Azerbaycan üzerindeki yumuşak güç kapasitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Dünya üzerinde ilk siyasal yapıların kurulması ile birlikte bu yapılar arasında başlayan mücadeleler, beraberinde güç kavramını ortaya çıkarmıştır. Antik çağdan bugüne kadar gelinen süreçte güç, uluslararası ilişkiler düşüncesi içerisinde önemli bir yer tutmuş ve disiplinin özerk bir yapı kazanmasında büyük rol oynamıştır. Her daim önemini muhafaza eden güç kavramı, zaman içerisinde dönüşüme uğramış ve gelinen son aşamada yumuşak yüzüyle daha fazla anılmaya başlanmıştır. İçinde bulunduğumuz yüzyılla birlikte uluslararası literatürde gücün bu yüzüne, yani yumuşak güce temas eden birçok akademik çalışma yapılmış ancak Türkiye'de popüler yayınlarda gündeme gelen kavram, akademik yayınlarda pek fazla yer bulamamıştır. Uluslararası ilişkiler alanında yumuşak gücü konu edinen ilk doktora tezi olan bu çalışma ile öncelikle Türkçe literatürdeki boşluğun doldurulmasına bir nebze de olsa katkı sağlanması hedeflenmiştir. Bu yapılırken öncelikle güç kavramı ve bir güç çeşidi olan yumuşak güç kavramı bütün boyutları ile ele alınmıştır. Devamında, Türkiye'nin yumuşak güç potansiyeli esas olarak Balkanlar, Orta Doğu, Kafkaslar ve Orta Asya bölgeleri bağlamında kültür, siyasi değerler ve dış politika uygulamaları çerçevesinde analiz edilmiştir. Ülkeler üzerinde etki sağlayacak yumuşak güç kaynakları her ülke özelinde farklılık taşıyacağı için bu çalışmada örnek ülke olarak Azerbaycan seçilmiş ve hangi yumuşak güç kaynakları ile Türkiye'nin Azerbaycan üzerinde yumuşak güç etkinliği sağlamasının daha kolay/mümkün olabileceği sorusunun cevabı aranmıştır. Çalışmanın hipotezi ve sorunun cevabı olarak tezde, iki ülke arasındaki kültürel boyutun en önemli ve en etkili yumuşak güç kaynağı olacağı öngörülmüştür. Çalışmanın son kısmında Azerbaycan'da sivil toplum kuruluşları temsilcileri, gazeteciler ve akademisyenlerden oluşan on beş ayrı kişi ile yapılan yüz yüze mülakatlara yer verilmiş ve bu mülakatlarda tezin hipotezinin doğrulandığı görülmüştür.

With the emergence of first political structures of the world, struggles between them gave rise to the concept of power. Since the ancient times, power has played an important role in the concept of international relations and made a significant contribution to the establishment of the discipline as an autonomous structure. The concept of power, which has always maintained its importance, has evolved in time and, for the time being, is known for its rather soft side. In this century, many academic studies that dealt with the soft side of the power have been published, however, while being mentioned in popular publications, the concept has not been favored in the academic publications in Turkey. With this dissertation that is the first study that deals with the soft power within the context of international relations, we intended to contribute to the filling of the void in the Turkish literature. For this purpose, we first discussed the concept of power and the soft power in every aspect. Afterwards, we analyzed the soft power potential of Turkey culturally, politically and within the frame of foreign affairs practices and essentially in the context of Middle East, Caucasus and Central Asia regions. As the soft power sources that may influence the national politics may vary for every country, we chose Azerbaijan as the model of this study and sought for an answer to the question, "How Turkey can possibly/efficiently have the soft power influence over Azerbaijan?". As the hypothesis of the study and the answer of the question, we considered the cultural link between these two countries would constitute the most important and effective soft power source. In the conclusion of the study, we interviewed a group of fifteen Azerbaijanis that consisted NGO members, journalists and academicians thus proved the hypothesis of the study.