Çin'in enerji güvenliği bağlamında Güney Çin Denizi ve Orta Asya enerji politikaları

Abstract

Bu çalışmada genel itibariyle; enerji güvenliği, enerji güvenlik riskleri ve enerjinin uluslararası ilişkilerdeki önemi üzerinde durulmuş, özelde ise Çin'in çok yönlü enerji güvenlik politikası analiz edilmiştir. Bu kapsamda Çin'in enerji rezervleri, enerji tedarik ettiği ülkeler ile olan ikili ilişkileri, enerji nakil hatlarında yaşadığı güvenlik sorunları ve bu sorunlarla mücadele etme yöntemleri açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında Çin'in enerji arz güvenliğini tehdit eden iki sorunun olduğu tespit edilmiştir. Bunlar istikrarlı ve güvenilir enerji kaynaklarını çeşitlendirme ve enerji nakil hatlarında yaşadığı güvenlik sorunudur. Çin günümüzde enerji tedarikinin büyük çoğunluğunu istikrarsız, güvenilir olmayan, öngörülebilir gelecekte güven ortamından yoksun olacağı düşünülen ve aynı zamanda da coğrafi olarak uzak olduğu Ortadoğu'dan yapmaktadır. Bu durumun Çin'in uzun vadeli enerji güvenlik politikasını tehdit etmesi Çin'in yeni güvenilir enerji kaynağı arayışı içinde olmasına neden olmaktadır. Çin'in uzun vadeli enerji güvenlik politikasının merkezinde Ortadoğu'ya alternatif oluşturacak doğalgaz ve petrol kaynakları bakımından zengin olan aynı zamanda da Çin'e coğrafi olarak yakın olan Güney Çin Denizi ve Orta Asya bulunmaktadır. Bölgelerin Çin'e sınırı olması Çin'in enerji güvenliği açısından oldukça önemli olmakla beraber küresel rekabetin yoğun yaşandığı bölgelerdir. Güney Çin Denizi sahip olduğu hidrokarbon yataklarının ötesinde uluslararası deniz ticaretinin gerçekleştiği bölge olması nedeniyle gerek bölge içi sorunlarda ve çatışmalarda gerekse küresel güç mücadelesinin ötesinde bir etkiye sahiptir. Çalışmanın diğer konusunu oluşturan bölge ise Orta Asya'dır. Orta Asya Cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını kazanmaları ve sahip oldukları enerji kaynaklarının zenginliği nedeni ile bu bölgede önemli güç mücadeleleri yaşanmaktadır. Bu bölgedeki güç mücadelesi bölgenin iki temel aktörü olan Çin ve Rusya arasında gerçekleşmektedir. Her iki devletin bölge üzerinde geleceğe dönük enerji, güvenlik ve ekonomik olmak üzere stratejik hedefleri vardır. Çin bu iki bölgede jeopolitik bir üstünlük kurarak enerji arz güvenliğini güvence altına almaya çalışmaktadır. Bu bağlamda Çin'in bu iki coğrafi bölgedeki rakip ülkelere karşı jeopolitik avantaj ve dezavantajları belirlenerek, Çin'in hem güvenilir enerji kaynaklarını çeşitlendirme hem de deniz ve kara bağlantılı enerji nakil hatları güvenliğini güvence altına alma çabasının ne kadar başarılı olduğu ölçülmektedir.

In this study, in general; energy security, energy security risks and the importance of energy in international relations are emphasized, and China's multi-faceted energy security policy is analysed. In this context, it has been tried to explain China's energy reserves, its bilateral relations with the countries from which it supplies energy, the security problems it has experienced in energy transmission lines and the methods of combating these problems. Within the scope of the study, it has been found that there are two problems that threaten China's energy supply security. These are the diversification of stable and reliable energy sources and the security problem experienced in energy transmission lines. Today, China makes the majority of its energy supply from the Middle East, which is unstable, unreliable, considered to be lack of security in the foreseeable future and at the same time geographically distant. This situation threatens China's long-term energy security policy and push China to seek a new reliable energy source. At the centre of China's long-term energy security policy to create an alternative to the Middle East, China is focused on the South China Sea and Central Asia, which are rich in natural gas and oil resources and are also geographically close to China. Although the borders of the regions to China are very important for China's energy security, they are regions where global competition is intense. The South China Sea has an impact on both intra-regional problems and conflicts and beyond the global power struggle, as it is the region where international maritime trade takes place beyond its hydrocarbon deposits. The region that constitutes the other subject of the study is Central Asia. Due to the independence of the Central Asian Republics and the richness of their energy resources, there are significant power struggles in this region. The power struggle in this region takes place between the two main actors of the region, China and Russia. Both states have strategic goals in the region, including energy, security, and economics for the future. China is trying to secure energy supply security by establishing a geopolitical superiority in these two regions. In this context, by determining China's geopolitical advantages and disadvantages against rival countries in these two geographical regions, it is being measured how successful China's efforts to diversify its reliable energy sources and efforts to secure the security of maritime and land-connected energy transmission lines.