Kentin aidiyet ve benlik mekânı olarak inşası: Gençlerin Trabzon deneyimi ve Trabzonluluk

Abstract

Toplumsallaşma süreci olarak kabul edilen gençlik dönemi, daha çok kentsel mekânda görünür olan toplumsal bir olgudur. Kent, gençlik araştırmaları içerisinde önemli bir araştırma nesnesi olarak belirmektedir. Günümüzde Türkiye'de gençlik alanında yapılan araştırmaların sayısı önemli ölçüde artmış olmasına rağmen, gençliğin metropol dışı mekânla olan ilişkisine değinen çok az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışma literatürdeki söz konusu boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. Çalışma, özelde gençlerin Trabzon kenti deneyimine odaklanmakta; kendisini Trabzonlu hisseden ve uzun yıllar Trabzon'da yaşayan gençlerin toplumsallaşma mekânının onlara nasıl bir gençlik deneyimi sunduğu ve benlik inşalarını nasıl şekillendirdiği ile mekânın gençler tarafından aidiyet unsuru olarak nasıl inşa edildiğini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Anket, derinlemesine mülakat (yarı yapılandırılmış) ve doküman inceleme gibi çok farklı bilimsel araştırma tekniklerinden faydalanılan bu çalışmada, birbirini destekleyen bulgular elde edilmiştir. Anket çalışması 15-24 yaş arasındaki 395, yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakatlar ise 15-28 yaş arasındaki 38 gençle gerçekleştirilmiştir. Cevaplanan anket formları SPSS programına girilmiş ve analiz kısmında tanımlayıcı istatistiklerden faydalanılmıştır. Derinlemesine mülakatlardan elde edilen veriler betimsel ve sistematik analiz tekniği ile yorumlanmıştır. Son olarak, gençler tarafından sosyal medya kanalları aracılığıyla paylaşılan video, fotoğraf ve yorumlar da dokümanlaştırılarak analize dâhil edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, Trabzon'u deneyimleyen gençlerin, farklı yaşam tarzlarına, zevklere, cinsiyete, toplumsal ve ekonomik statülere ve kültürlere sahip olmalarından ötürü, gençliği "öteki gençlik" ile birlikte farklı şekillerde tanımladıkları ve deneyimledikleri görülmektedir. Gençlerin etrafında güvenli duvarlar ören ve bir aidiyet mekânına dönüşen Trabzon, aynı zamanda gençlerin özgürlüğünü kısıtlayıcı bir toplumsallık inşa etmektedir. Bununla birlikte, milliyetçi, muhafazakâr ve geleneksel özellikler sergileyen Trabzon, gençlerin kimliklerini daha çok bu unsurlar üzerinden kurmalarına ve farklılıklara karşı sınırlı hoşgörü göstermelerine neden olmaktadır. Kentin coğrafi ve kültürel özellikleri ile birlikte bu çocukluk mekânında biriktirilen anılar, yakın ilişkiler, alışkanlıklar, mekâna ilişkin üretilen mitsel anlatılar, gençleri kamusal alana hazırlayan mahalle ve Trabzonspor'un kente olan aidiyeti pekiştirdiği görülmektedir.

Youth, accepted as a socialization process, is a social phenomenon that is more visible in urban space. The city appears as an important research object within youth studies. However, there are a few studies focussing on the relationship between youth and place/lived space, in despite of significantly increased number of research in the field of youth in Turkey. This study aims to fill this gap in the literature. This study focuses specifically on the experience of young people in the city of Trabzon; the purpose is to analyze how a socialization space provides to " Trabzonlu" young people a youth experience, shapes their self-construction and also how the place is constructed as an element of belonging by young people. In this study, it was utilized a variety of scientific research techniques such as questionnaires, in-depth interviews (semi-structured) and document review and obtained the findings supporting each others. The survey was conducted with 395 participants aged 15-24 years and in-depth interviews with 38 young people aged 15-28 years. Answered questionnaires were entered into the SPSS program and descriptive statistics were used for data analysis. The data obtained from in-depth interviews were interpreted with descriptive and systematic analysis technique. Finally, videos, photos and comments shared by young people through social media channels have also been documented and included in the analysis. As a result of the study, young people living in Trabzon have divergently described and experienced the youth with "the other youth" because of their different lifestyles, taste, sex, social and economic status and culture. Trabzon, which has built secure walls around young people and become a place of belonging, has built also a sociality that restricts the freedom of young people. In addition to this, because of the nationalist, conservative and traditional characteristics of the city, Trabzon, young people establish their identities more often through these elements and show limited tolerance to the groups of difference. It is seen that geographical, cultural characteristics of the city, memories accumulated in this childhood place, close relationships, habits, the reproduced mythical narratives about place/lived space, the neighborhood that prepares young people for the public sphere and Trabzonspor also strengthened the city belonging.