Petrol fiyatlarının imalat işletmeleri yatırımları üzerine etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Petrol günümüzün önemli enerji kaynaklarının başında gelmektedir. Dünya mevcut enerji ihtiyacının büyük bir kısmı başta petrol olmak üzere fosil kaynaklardan sağlanmaktadır. Petrol önemli bir enerji kaynağı olmasının yanı sıra farklı alanlarda ara malı ve hammadde olarak da kullanılmaktadır. Bu anlamda birçok farklı sektörün petrole dayalı bir şekilde gelişim gösterdiği bilinmektedir. Petrol işletmecilik alanında da kullanımına sıkça başvurulan kaynaklardan birisidir. İşletmelerin üretim süreçlerinin önemli girdilerinden birisi olan petrol, yatırım kararları üzerinde de etkili olabilmektedir. Bu çalışmada Türkiye'de imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmeler açısından petrol fiyatları ile yatırımlar arasında ampirik bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmıştır. Söz konusu bu ilişki panel veri analizi rassal etki modeli yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizde 1998-2012 dönemi için Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP)'na kayıtlı 196 adet imalat işletmesinden verilerine eksiksiz olarak ulaşılabilen 105 adet işletmenin bilanço ve gelir tablosu verileri kullanılmıştır. Ayrıca çalışmada imalat sektörü altı alt sektöre ayrılarak petrol fiyatları ile işletme yatırımları arasındaki ilişki hem genel olarak tüm imalat sektörü için hem de her bir alt sektör için ayrı ayrı analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda kağıt ve kağıt ürünleri basım ve yayın, kimya petrol plastik ve kauçuk ürünler, taş ve toprağa dayalı, dokuma giyim eşyası ve deri alt sektörleri ile imalat sektörünün tamamı için petrol fiyatlarının işletme yatırımları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.

Oil is one of today's major energy sources. A large part of the current energy need of the world is supplied from fossil fuels, particularly petroleum. As well as an important source of energy, petroleum is used in different areas as intermediate goods and raw materials. In this sense, it's known that many different sectors have progressed based on oil. Also, petroleum is one of the sources that frequently used in business. Oil is one of the important inputs of the enterprise's production process, and is also effective on investment decisions. In this study the relationship between oil price and investment has been empirically investigated in terms of the enterprises that operating in the manufacturing sector in Turkey. The relationship was analyzed by using the method of panel data analysis random effects model. Balance sheet and income statement data that can be accessed full information about 105 enterprises from 196 enterprises registered to Public Disclosure Platform (KAP) for the period 1998-2012, are used in this analysis. Also in this study, the manufacturing sector was divided into six sub-sectors, and the relationship between oil prices and business investments was analyzed separately both the whole manufacturing sector and each sub-sectors. Results of the study, it was determined that oil prices have a negative and statistically significant effect on business investments both the whole manufacturing sector and paper and paper products, printing and publishing, chemicals, petroleum rubber and plastic products, non-metallic mineral products, textile, wearing apparel and leather sub-sectors.