Ctenanthe sp. (Marantaceae) bitkisinin sıcaklık ve kuraklık stresine adaptasyon mekanizmasının fizyolojik ve biyokimyasal seviyede araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Ctenanthe sp. (Marantaceae) bitkisinde sıcaklık, kuraklık ve ışık stresinin yaprak katlanma derecesi üzerine etkisi, katlanma sırasında stomaların açılma derecesi, yapraklarda biriken kristallerin stres ile ilişkisi ve bileşimi, stresin indirgen şeker miktarı üzerine etkisi, katlanmış yapraklardaki prolin ve çözünebilir protein miktarı ile protein bantlarındaki değişim araştırıldı. Bu amaçla bitkilerin yaprak katlanma derecelerindeki değişim morfolojik, stomaların açılma derecesi anatomik, kristallerin analizi kromatoğrafik, indirgen şeker, prolin ve çözünebilir protein miktarı ise spektrofotometrik olarak incelendi. Ayrıca stresin protein profili üzerine olan etkisi SDS-Poliakrilamid jel elektroforezi ile belirlendi. Aşın sıcaklık ve kuraklık ile yaprak katlanma derecesinin arttığı, ışık stresinin ancak kuraklık ile birlikte etkili olduğu ve katlanma sırasında stomaların açık kaldığı belirlendi. Yapraklarda su stresi ortadan kalktıktan sonra kristallerin oluştuğu ve bu kristallerin sukroz, glukoz ve fruktozdan oluştuğu kaydedildi. Kontrole göre, katlanmış yapraklarda indirgen şeker ve prolinin miktarı artarken, çözünebilir protein miktarının azaldığı ve protein bantlarının zayıfladığı tespit edildi. Elde edilen verilere göre, bitkide stres etkisini hafifleten iki mekanizmanın birarada bulunduğu belirlendi. Bunlardan biri, stres sakınma mekanizması olan yaprak katlanması ile diğeri stres tolerans mekanizması olan osmotik ayarlamadır.