Enflasyonun sigorta sektörü üzerindeki etkisinin ölçülmesinde 5024 sayılı kanunun analizi

Abstract

Günümüzün temel ekonomik sorunlarının basında gelen enflasyon, ekonomik, mali, siyasal ve sosyal yönden birçok olumsuz etkiye sahiptir. Enflasyon gelir dagılımı, tasarruf ve yatırım dengesi, kamu gelirleri, kamu harcamaları, ödemeler dengesi ve benzeri birçok makro degisken üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Enflasyonun makro etkisi yanında sektörel ve mikro etkileri de büyük önem tasımaktadır. Bu bakımdan mali kesim içerisinde önemli bir fonksiyona sahip olan sigorta sektörü de enflasyondan olumsuz yönde etkilenmistir. Bu durum sigorta sektörünün enflasyondan dolayı islevlerini yerine getirememesine yol açmıstır. Topladıgı fonları yatırımlara kanalize ederek ekonomik büyüme sürecinde önemli bir rol üstlenen sigorta sektörü üzerinde, enflasyonun yaratmıs oldugu etkilerle ilgili yeterince çalısma yapılmamıstır. Bu çalısma, enflasyonun etkilerini minimize etmede önemli ölçüde yarar saglayacak olan enflasyon muhasebesinin sigorta sektöründe uygulanabilirligini ortaya koymaktadır. Bu amaçla, çalısmada sigorta sektöründe faaliyette bulunan sirketlerin enflasyondan etkilenme ve enflasyon muhasebesi uygulandıgı durumda mali tablolarındaki gelismeleri karsılastırmalı olarak ele alınmaktadır. Çalısmaya enflasyonun tanımı ve makro ve sektörel etkileri incelenerek baslanmıs, enflasyon muhasebesi yöntemleri incelenerek, dünyada ve Türkiye'de enflasyon muhasebesi ile ilgili gelismeler degerlendirilmistir. Daha sonra sigorta sirketlerinin temel mali tabloları 5024 Sayılı Kanun çerçevesinde parasal ve parasal olmayan kalemler olarak sınıflandırılmıstır Çalısma iki ana safhada ele alınmıstır. Birinci safhada sigorta sirketlerinin toplam verileri parasal ve parasal olmayan kalemler seklinde sınıflandırılmıs ve genel bir degerlendirme yapılmıstır. kinci safhada örnekleme yöntemiyle sigorta sektöründe faaliyet gösteren 6 sirketin verileri esas alınarak enflasyon düzeltmesi gerçeklestirilmistir. Çalısmada, sigorta sektöründe enflasyon muhasebesi uygulaması sonucunda, enflasyonun sigorta sirketlerinde geçmis yıllar zararı dogurdugu, fiktif karlar nedeniyle yüksek kar dagıtımı ve devlete gereginden fazla vergi ödemek zorunda kalındıgı ve nihayet sigorta sirketlerinin özkaynaklarını erittigi sonucuna varılmıstır.

Being at the first place among today's fundamental economic problems, the high inflation has a number of negative impacts in economic, financial, political and social terms. High inflation causes negative impacts on many macro variables such as distribution of income, savings and investment equilibrium, public revenues, public spending, balance of payments, etc. Beside its macro impacts, high inflation has significant impacts on industries and micro variables. In this context, the insurance industry, which has an important function in the financial segment, has been negatively affected from the high inflation. This has led to the failure of the insurance industry to perform its functions properly. Impacts of high inflation on the insurance industry, which is supposed to play an important role on the economic growth by channeling the pooled funds to investments, have not been researched adequately. This study aims at showing the applicability of the inflationary accounting, which is supposed to be an effective tool in minimizing the negative impacts of high inflation, in the insurance industry. To this end, in this study we investigated the impact of high inflation on the insurance companies and the improvement in the financial statements of the insurance companies using the inflationary accounting in comparison. The study begins with the definition of inflation and its macro and industrial impacts, including a research on the inflationary accounting methods and a discussion of the developments in the inflation accounting in Turkey and the world. Then, the basic financial statements of the insurance companies are classified as monetary and non-monetary items in accordance with the Law No. 5024. The study is consisted of two phases. In the first phase, overall data of the insurance companies are classified as monetary and non-monetary items and a general evaluation is done. In the second phase, inflationary correction is done based on the data of 6 insurance companies by sampling. The study concludes that the inflationary accounting in the insurance industry revealed that high inflation caused the insurance companies to incur previous years losses, that fictitious profits led to unearned profit distribution and taxation, resulting in erosion of equities of the insurance companies.