Çok yıllı bütçeleme sistemi ve Türkiye değerlendirmesi

Abstract

Bütçeler devletin belli bir süre içindeki gelir ve giderlerini tahmini olarak belirleyen, gelirlerin toplanmasına, giderlerin yapılmasına izin veren bir kanundur. Bütçede yer alan amaç ve hedeflere ulaşmak için zaman içerisinde değişik bütçe teknikleri geliştirilmiştir. Bunlardan birisi de bütçenin ve etkilerinin bir yıldan daha uzun süreli olarak analize tabi tutulmasını sağlayan çok yıllı bütçeleme uygulamasıdır. Çok yıllı bütçeleme yaklaşımının temel özelliği, mali yılın dışında iki veya üç yıllık gelir ve harcama tahminlerini kapsamasıdır. Birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke mali disiplini sağlamak, kamu kaynaklarını etkin ve verimli bir şekilde kullanmak gibi nedenlerle, bütçe süreçlerini yıllık bütçe sürecinden çok yıllı bütçe sürecine taşımıştır. Ülke uygulamalarındaki farklılıklara rağmen bu ülkeler çok yıllı bütçeleme uygulamasından faydalar beklemektedir. Bu çalışmada, çok yıllı bütçeleme genel hatları ile ele alınmakta, bazı ülkelerde nasıl uygulandığı incelenmekte, sistemin Türkiye açısından değerlendirilmesi yapılarak, aksayan yanları ortaya koyulmakta ve nihayetinde söz konusu aksaklıklara yönelik çözüm önerileri sunulmaya çalışılmaktadır.

The Budgets is the law which determines revenues and expenses of the government within a certain time and permits the collection of revenues and making expenditure. Various budget techniques have been developed in course of time to achieve the goals and objectives replaced in the budget. One of this techniques is multi-year budgeting system which provides the opportunity to analyse the budget and its effects more than one years. The main feature of multi-year budgeting approach is; it includes estimates of revenue and expense for two or three years except the fiscal year. Many developed and developing countries moved the budget process from annual budget process to multı-year budget process for the reasons such as to ensure fiscal discipline and use public resources effectively and efficiently. Despite the differences among country practices, this countries expects benefits from the multi-year budgeting practices. In this study, multi-year budgeting is discussed generally, practices of some countries are examined, the system is evaluated in terms of Turkey, failing parts are shown and finally some solutions are tried to put forward about these failing parts