Karadeniz'in Türkiye kıyılarında dağılım gösteren mersin balığı türlerinin (Acipenser stellatus PALLAS, 1771, Acipenser gueldenstaedtii BRANDT, l833, Huso huso LINNAEUS, 1758)mitokondrial DNA sekans analizi yöntemiyle tanımlanmas

Abstract

Mersin balıklarının Tethis Denizi kökenli olduğu ve farklılaşma merkezinin Karadeniz olduğu düşünüldüğünde Türkiye çok önemli bir yere sahiptir. Türün tehlikede olmasından dolayı son yıllarda koruma ve yetiştiricilik faaliyetleri hız kazanmıştır. Karadeniz'deki mersin balığı türleri hakkında yapılmış çalışmalar bulunmasına rağmen Türkiye kıyılarından örnekleme yapılmamıştır.2005-2007 yılları arasında Türkiye kıyılarından örneklenen 4 türe ait (Acipenser stellatus, A. gueldenstaedtii, H. huso, A. baerii/benzeri) 82 bireyde mtDNA tRNAproD-loop geni boy varyasyonu ve heteroplazmi oranlarının belirlenmesinde kullanılmıştır. Ayrıca 28 örnekte Cyt-b geni sekans verilerinden genetik mesafeler ve filogenetik dendogramlar oluşturulmuş ve kladistik analizler yapılmıştır.Cyt-b geninde 19 haplotip ve % 81,8 - % 96,4 arasında değişen haplotip çeşitliliği belirlenmiştir. Türler arasında 7 yerde aminoasit kodlamasında değişim meydana geldiği belirlenmiştir. A+T oranı tüm türler için %52,6 ila 53,8 arasında bulunmuştur. Ti/Tv oranı A. gueldenstaedtii'de (9:1), A. stellatus'ta (7:2) ve Huso huso için (6:0) olarak bulunmuştur. Nükleotid çeşitliliği ve nükleotid farklılığının sırasıyla %0,167 - %0,378 ve 1,89 ? 4,2 arasında değiştiği belirlenmiştir. Türler arası mesafe Kimura-2 parametresine göre % 1,258 ? 5,288 arasında hesaplanmıştır. Filogenetik ağaçlar sonucunda %100'lük seç-bağla değeri ile türler ayrılmıştır.Karadeniz'de 1 adet A. baerii/benzer birey tespit edilmiştir. A. gueldenstaedtii örneklerinin Karadeniz soy grubu içerisinde yer aldığı ve 2 farklı gruba (A ve B) ayrıldığı belirlenmiştir. Benzer olarak A. stellatus örneklerinin de 2 gruba (S1 ve S2) ayrıldığı tespit edilmiştir. H. huso örneklerinde ayrılma görülmemiştir. Tüm türlerde heteroplazmik bireyler görülmüştür (%2,17-45,45) ve her tür için tekrar bölgesinin sayısı 2-6 olarak belirlenmiştir. Tekrar bölgesinin uzunluğu 82 bp olarak belirlenmiştir. En çok görülen tekrar ise % 39,5 ile 3 tekrarlı yapı olmuştur. Boy varyasyonu (Gıp) 0,656 -0,9871 olarak bulunmuştur.