Doğu Karadeniz Bölgesi'nde ticari olarak avcılığı yapılan Hamsi (Engraulis encrasicolus), İstavrit (Trachurus trachurus) ve Mezgit (Merlangius merlangus) balıklarının toplam yağ + fosfolipit ve yağ asidi bileşiminin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Doğu Karadeniz Bölgesi'nde, ticari öneme sahip üç farklı balık türü olan hamsi (Engraulis encrasicolus, Lin., 1758), istavrit (Trachurus trachurus, Lin., 1758) ve mezgit (Merlangius merlangus, N., 1840) balıklarının Ekim 2007-Mart 2008 arasında et, karaciğer ve gonadlarındaki toplam yağ miktarı ve yağ asidi metil esterleri GC (gaz kromatografisi) ile belirlenmiştir.Araştırmada, hamsi balığı etindeki toplam yağ miktarı (g/100g) ortalama %9.27, istavrit balığı etindeki toplam yağ miktarı (g/100g) ortalama %8.26 ve mezgit balığı etindeki toplam yağ miktarı (g/100g) ortalama %0.84 olarak belirlenmiştir. Bu değerlerin Ekim ayından itibaren önemli ölçüde artarak (p<0.05), kış aylarında en yüksek seviyeye ulaştığı ve daha sonra azalışa geçtiği tespit edilmiştir. Bu balıklara ait karaciğer ve gonad toplam yağ miktarları ise etteki toplam yağ miktarları ile benzer eğilim göstermiş ve aynı dönemlerde önemli düzeyde artışlar göstermiştir (p<0.05).Buna bağlı olarak toplam doymuş yağ asitleri, toplam çoklu doymamış yağ asitleri, toplam tekli doymamış yağ asitleri, Eikosapentaenoik Asit (EPA), Dekosahegzaenoik Asit (DHA), omega 3 (?-3) ve omega 6 (?-6) değerleri kış aylarında bu balıklarda en yüksek miktarlarda tespit edilmiştir. Etlerdeki ?-3 içeriği bakımından hamsi ve istavrit balıkları benzerlik göstermiş (p<0.05) ancak mezgit balığı etindeki ?-3 miktarı farklı olup (p<0.05) daha düşük miktarda bulunmuştur. Analizi yapılan her bir balığın et, gonad ve karaciğerlerinde tespit edilen yağ asitleri içerisinde ?-3 değerleri ?-6 değerlerinden yüksek bulunmuştur. ?-3 yağ asit miktarının büyük bir kısmını da EPA ve DHA'nın oluşturduğu belirlenmiştir.Araştırma sonuçları, bu balık türlerinin kış aylarında toplam yağ miktarlarının yükseldiğini ve buna bağlı olarak da EPA, DHA, ?-3 ve ?-6 değerlerinin arttığını göstermiştir.