Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nın idari ve mali özerklik açısından incelenmesi: Türkiye örneği

Abstract

Yerel yönetimlerin özerkliği konusu yıllardır tartışılan bir konu olmuştur. Yerel yönetimlerin özerk olmasına dair ilk düşünceler Avrupa Devletleri arasında ortaya çıkmış olsa da zamanla Türkiye de bu konuya kayıtsız kalamamıştır. Yerel yönetimlerin özerkliği ile ilgili uluslararası düzeydeki ilk belge Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'dır. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı, 15 Ekim 1985 tarihinde Avrupa Konseyi üye devletlerinin imzasına açılmıştır. Türkiye, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nı, 1988 tarihinde bazı maddelerine çekince koyarak imzalamış ve 1992 tarihinde de yürürlüğe koymuştur. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı, Türkiye'deki yerel yönetimler için bir dönüm noktası olmuştur. Ancak yine de yerel yönetimlerle ilgili ciddi anlamda reformlar 2000'li yıllarda yapılmaya başlanmıştır. 2004-2005 yıllarında çıkarılan 5393 Sayılı Belediye Kanunu, 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, AYYÖŞ etkisinde çıkarılmış kanunlardır. Bu çalışmada, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nın getirdiği maddelerin incelemesi yapılmış ve özellikle AYYÖŞ'nın idari ve mali özerklikle ilgili maddeleri, Türkiye iç mevzuatı bakımından incelemeye tabi tutulmuştur. Bu bağlamda, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartının özellikle, idari ve mali özerklikle ilgili maddelerinin Türk iç hukukunda ne kadar uygulama alanı bulduğunu araştırmak amaçlanmaktadır.

The issue of autonomy of local governments has been a topic of debate for years. First thoughts about the autonomy of local governments if it did not include the European states could not remain indifferent to this issue once the Turkey. The first international document on autonomy of local governments is Charter of Local Self Government. Charter of Local Self Government was opened on 15 October 1985 for the signing of members of the council of Europe. Turkey signed Charter of Local Self Government in 1988 putting reservations on certain articles and then put into force. Charter of Local Self Government has been a landmark for local governments. Many arrangements have been made about the local administrations after the signature of Charter of Local Self Government. Municipality law 5393, provincial special administration law 5302 and metropolitan municipality law 5216 are the laws issued by the European local governments under the Charter of Local Self Government in this period. In this study, a review of the materials brought by the Charter of Local Self Government has been made and especially the articles related to the administrative and financial autonomy of Charter of Local Self Government have been subjected to the examinations in terms of Turkish domestic legislation. In this context, it was aimed to investigate the application scope of Charter of Local Self Government, especially the items related to administrative and financial autonomy in Turkish domestic law