Türkiye'de feminist söylem ve İslami feminizm

Abstract

Genel anlamda kadınların hak ve talepleri, mücadeleleri bütünü olarak tanımlanabilen feminizmin kavramsal olarak literatüre geçmesi 1830'lu yıllara kadar uzanmaktadır. Feminizm, birinci, ikinci ve üçüncü dalga olarak günümüze kadar ulaşmıştır. Birinci dalga feministler daha çok medeni kanun talepleri ve siyasal haklar üzerinde dururken, ikinci dalga feministler cinsellik ve doğurganlığın birbirinden ayrıştırılması ve mutlak eşitlik için mücadele vermişlerdir. Üçüncü dalga feministler ise, kadınlar arasındaki farklılıkların değerli olduğu vurgusunu yapmışlardır. Zaman içerisinde kadınlar taleplerindeki farklılıkları ile feminizm kavramının içeriğini de değiştirmişlerdir Türkiye'de ise kadın hareketinin temelleri Osmanlı'ya kadar uzanmaktadır. Belirli zamanlarda yavaşlamalar olsa da günümüze kadar farklı biçimleri ile feminist hareketler Türk toplumunu etkilemiştir. Cumhuriyet döneminde modernleşme çabaları içinde yer alan kadın hareketleri, 1980'li yıllarda kamusal alandaki talepler ve kimlik farklılıkları ile gündeme gelirken, kadınlar zaman zaman taleplerinin karşılıklarını almışlar zaman zaman mücadeleye devam etmişlerdir. 1990 yılları sonrasında da kadın mücadelesi akademik alandaki çalışmalara da konu olmaya başlamıştır. Ayrıca farklı feminist yaklaşımlar ortaya çıkmış farklılıklara dikkat çekilmiştir. Bu farklı feminist yaklaşımlardan birini de İslami feministler oluşturmaktadır. İslami feminizm, dini inançları gereği yaşamak isteyen kadınların kamu ve özel alandaki mücadelelerinin ifadesidir. İslami feministler kadın olarak haklarını erkeklerden talep ederken, Müslüman olarak inandıkları İslam dininin gereği gibi yaşamayı kısıtlanmadan, yasaklanmadan toplumdan talep etmektedirler. Söz konusu kadınlar her iki tutum bir arada olduğu için feminist olarak adlandırılmaktalar fakat dini inançları gereği farklı bir kimliğe sahip oldukları için de İslami feminist olarak adlandırılmaktadırlar. Türkiye'de İslamcı kadınlar, gerek İslami inanç düzeyinde, gerek toplum vizyonu ve Müslüman kadınlık durumu ile uyumlu bir kadın kimliği oluşturmaktadır. İslamcı kadınlar İslam'da kadın haklarına vurgu yaparak Müslüman kadının yaşam içindeki hak ve taleplerini dile getirmektedirler. Başta Kur'an ve diğer metinleri referans alarak İslami kaynakların kadınlar lehine yeniden yorumlanmasını savunmaktadırlar.

Feminism can be described as generally women's rights, demands and the whole of their struggles. Its taking place in the literature as a concept goes back to 1830s. Feminism has reached up to date as three forms; first, second and third waves. While first wave feminists have mainly focused on the demand of civil laws and political rights, second wave feminists have struggled fort he separation of sexuality and fertility besides absolute equality. As for third wave feminists, they have emphasized that the differences among women are valuable. As time has passed, women have changed the content of the concept of feminism with the differences in their demands. As to Turkey, the basics of women's movement go back to the Ottoman Empire. Even if there were decelerations at certain times, feminist movements with its different forms have affected Turkısh society so far. Women's movements, taking part in modernization attempts in Republic Period and having come up with the demands in public space and identity differences in 1980's, women got in return for their demands at times however they went on struggling at times. Post 1990s, women's struggles started to be subject to the studies done in the academic field. Moreover, different feminist approaches appeared and called attention to the differences. Islamic feminist have constituted one of these different feminist approaches. Islamic feminism is the expression of the struggles (in the public society and special field) of women who wants tol ive their religion for their beliefs. As Islamic feminists demand their rights from men as women, they request from the society that they aren't limited and banned by living their religion freely. Respective women are called as feminists because both manners co-exist but they are called as Islamic feminists because they have a different identity owing to their religion. Islamic women inTturkey form a woman identity consistent with wheather at a level of Islamic belief or community vision and Muslim womanliness. Modest dress and styles Islamic women have created, formed an important arguments part of creating their own identities